Vogels door klimaatverandering vleugellam

Klimaatverandering heeft wereldwijd een duidelijke en steeds grotere invloed op vogels. Dat blijkt uit het nieuwe rapport van het Wereld Natuur Fonds “Bird Species and Climate Change: The Global Status Report”. Voor het rapport zijn meer dan 200 wetenschappelijke artikelen over vogels op elk continent geanalyseerd. Het beeld dat daaruit naar voren komt, is dat vogels op grote schaal dreigen uit te sterven door opwarming van het klimaat.

Volgens het rapport zijn er wetenschappelijke bewijzen dat klimaatverandering het gedrag van vogels beïnvloedt. Er zijn voorbeelden van trekvogels die niet meer migreren of eerder migreren. Ook is vastgesteld dat klimaatverandering ervoor zorgt dat het ritme van een groeiend aantal vogels niet meer overeenkomt met het ritme van hun leefgebied.

Een Europees voorbeeld hiervan is de bonte vliegenvanger. Het aantal insecten in Europa piekt vroeger in het jaar. Maar de bonte vliegenvanger, een trekvogel die grote afstanden aflegt, komt nog altijd op hetzelfde moment aan in Europa. Hij komt nu dus in feite te laat aan en kan niet genoeg voedsel vinden voor zijn jongen. Dit door klimaatverandering veroorzaakte geval van ongelukkige timing heeft er rechtstreeks toe geleid dat het aantal bonte vliegenvangers in sommige delen van Europa in de laatste twee decennia met bijna 90 procent is gedaald.

Het rapport brengt in kaart welke vogels het meest onder druk staan door klimaatverandering. Het gaat hierbij om trekvogels, maar ook om zeevogels, vogels die leven op eilanden, in bergen, moerassen en in het Noord- en Zuidpoolgebied. Vogels die zich makkelijk kunnen verplaatsen naar een nieuwe leefomgeving zullen het naar verwachting goed blijven doen. Maar vogelsoorten die slechts gedijen in specifieke gebieden, zullen het moeilijk krijgen en dreigen verdrongen te worden door uitheemse soorten die hun leefgebied binnendringen.

De wetenschappers analyseerden ook alle beschikbare toekomstscenario’s over de gevolgen van klimaatverandering op vogels. In Europa kan tot 38 procent van het vogelbestand uitsterven. In het noordoosten van Australië zou dat kunnen oplopen tot 72 procent als de aarde met meer dan 2 graden Celsius opwarmt ten opzichte van de gemiddelde temperatuur voor de industriële revolutie. Op dit moment is de temperatuur al met 0,8 graden Celsius gestegen.
 
“Vogels zijn al lange tijd goede indicatoren van veranderingen in de natuur. Dit rapport laat zien dat vogels ook een ‘kanarie in de kolenmijn’-functie vervullen als het gaat om klimaatverandering.”, zegt Hans Verolme, directeur van het internationale klimaatprogramma van het Wereld Natuur Fonds. “Vogels, zoals trek- en zeevogels, blijken zeer gevoelig te zijn voor veranderingen in het klimaat. Het op grote schaal uitsterven van vogels zou zich eerder kunnen voordoen dan we tot nu toe dachten. Om dat te vermijden, zijn snelle en ingrijpende maatregelen nodig om de uitstoot van broeikasgassen te beperken”, aldus Verolme.

Bron: WNF