Vliegend hert, een oertor

Wie vliegende herten wil zien maakt de meeste kans op de Utrechtse Heuvelrug, de Holterberg en rond St. Odiliënberg. Hier leeft deze bijzondere supertor vooral dankzij de aanwezigheid van oude eikenstobben.

Aangetast hout
Het vliegend hert brengt het overgrote deel van zijn leven als larve in dood hout door. Hout moet door schimmels als bijvoorbeeld eikenrot en witrot aangetast zijn. Aan de basis van oude eikstobben zet het vrouwtje haar eieren af.

De larven leven ondergronds in het aangetaste hout. Ze kunnen er wel 4 tot 8 jaar over doen voor ze in vliegend hert veranderen. Dat gebeurt als het zover is in de herfst. De volwassen vliegende herten komen in de zomer van het jaar daarop pas uit de grond.

Sap is cruciaal
Het sap dat uit wonden van de eik vloeit is cruciaal in het leven van het vliegend hert. Volwassen vliegende herten ‘drinken’ ook van het eikensap.  De vrouwtjes zoeken  deze 'sapbomen' om te paren. Er worden 7 tot 12 eieren afgezet. Slechts de helft van vrouwtjes komt aan een tweede leg toe.

De sapstromen ontstaan op plaatsen die beschadigd zijn door vorst, blikseminslag of waterloten. De stromen schijnen jarenlang te kunnen aanhouden. Kunstmatige beschadigingen blijven maar twee tot drie dagen druppelen. In de literatuur wordt vermeld dat vrouwelijke vliegende herten in tegenstelling tot de mannetjes, met hun kaken zelf de bast zouden verwonden om een sapstroom op gang te brengen.

Vrouwtjes vliegen nauwelijks
Het vliegend hert kan goed vliegen. Toch worden er niet makkelijk nieuwe leefgebieden gekoloniseerd.  Onderzoek aan gezenderde vliegende herten heeft uitgewezen dat er groot verschil is in vlieggedrag tussen mannetjes en vrouwtjes. Tijdens een tien dagen durende onderzoek werden nooit vliegende vrouwtjes waargenomen. De mannetjes legden vooral 's avonds honderden meters vliegend af.

Fotograaf: goudsbloem

Geschikte broedplaats
In theorie moeten vrouwtjes zich minimaal twee keer verplaatsen: van de plaats waar zij uit de grond komen naar een geschikte sapboom die vaak tevens als paarplaats dient. Vervolgens moet een geschikte broedplaats worden gevonden.

Vrouwtjes zetten hun eieren vaak af op dezelfde plaats waar ze als larve geleefd hebben. Als broedplek en sapboom dan ook nog dicht bij elkaar staan is er weinig reden om grote afstanden af te leggen.

Als je vliegende herten wil zien, kijk dan vooral op warme avonden goed omhoog. De kans is groot dat je dan mannetjes ziet vliegen. Een volwassen tor wordt hooguit 2 maanden oud.

Bron: EIS- Nederland