Vleugelliefhebber
• 04-12-2008
• leestijd 2 minuten
Olivier Eugène Prosper Charles Messiaen
(Avignon, 10 december 1908 – Parijs, 27 april 1992) was een Frans componist en organist. Messiaen was een overtuigd rooms-katholiek. Zijn grootste inspiratiebron was de schoonheid van Gods schepping en dan met name het gezang van de vogels. Hij trok regelmatig de natuur in om vogelzang te noteren. In veel van zijn composities heeft hij vogelzang verwerkt. Titels als Abîme des Oiseaux (uit het 'Quatuor pour la fin du temps') en Oiseaux exotiques spreken wat dat betreft voor zich. Hij heeft ook de zang van een groot aantal vogels gezet voor piano (Catalogue d'oiseaux).
Messiaen ontwikkelde een persoonlijke muzikale taal die hij uiteenzette in zijn Traité de mon langage musical. Daarin zijn vooral melodische en ritmische vernieuwingen te onderscheiden. Messiaen heeft veelvuldig gecomponeerd voor groot orkest. Eén van zijn belangrijkste werken is de Turangalîla-symfonie (1947-1949), een meditatie over de vreugde van de liefde. De naam komt uit het Sanskriet en betekent zoveel als 'liefdeslied en hymne van vreugde, tijd, beweging, ritme, leven en dood'. Het van levensvreugde overlopende, tiendelige stuk is geschreven voor een orkest uitgebreid met solopiano en ondes Martenot (een soort voorloper van de synthesizer), en vereist maar liefst 8-11 slagwerkers. Het oratorium La Transfiguration de Notre Seigneur Jésus-Christ (1965-1969) wordt uitgevoerd door een zeer groot gemengd koor, zo'n 100 zangers, met zeven instrumentele solisten en een orkest van meer dan honderd man. Nog omvangrijker was de enige opera die Messiaen geschreven heeft (1975-1983), Saint-François d'Assise, die door negen solisten wordt uitgevoerd, begeleid door een honderdkoppig koor en een zeer groot orkest. De opera behandelt het leven van Franciscus van Assisi na diens bekering. In de structuur zijn twee belangrijke elementen te herkennen: het door Richard Wagner geïntroduceerde Leitmotiv en anderzijds de vogelzang, altijd prominent bij Messiaen aanwezig
Pianist en musicoloog
Ralph van Raat
(1978) studeerde na het behalen van het International Baccalaureate-diploma piano aan het Conservatorium van Amsterdam bij Ton Hartsuiker en Willem Brons en Muziekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Zowel het conservatorium als zijn studie muziekwetenschappen sloot hij cum laude af.
Ralph van Raat
geeft solorecitals in Europa, het Midden-Oosten, Azië en de Verenigde Staten. Een groot aantal concerten is uitgezonden door binnen- en buitenlandse radio- en televisieomroepen. Ralph kreeg in 2006 zijn eigen 6-delige radioserie voor NPS Radio 4 over moderne muziek en toegankelijkheid. Hij won vele prijzen, en diverse componisten hebben hun composities aan Van Raat opgedragen. Ook werkte hij samen met onder andere John Adams, Louis Andriessen, György Kurtág, Magnus Lindberg, Arvo Pärt, Frederic Rzewski en John Tavener aan de interpretatie van hun klavierwerk.
Van Raat is verbonden aan zowel het Utrechts Conservatorium als het Conservatorium van Amsterdam als docent hedendaagse pianomuziek.