Verplichte vermindering CO2-uitstoot vastgesteld door EU

Het Europees Parlement heeft ingestemd met een reeks wetten waarmee de CO2-uitstoot in de Europese Unie sterk moet dalen. De maatregelen zijn vervat in het zogeheten Fit for 55-pakket van Eurocommissaris Frans Timmermans en verplichten de EU-landen hun netto-uitstoot in 2030 met 55 procent terug te hebben gedrongen ten opzichte van 1990.

Timmermans noemt de uitkomst van de stemming "cruciaal voor het klimaat en de Europese Green Deal". "We zijn nu heel dicht bij de afronding van het Fit for 55-pakket waarmee we de Europese Unie op weg zetten naar een groenere toekomst", zegt hij in een reactie.

Volgens Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks) "staan de klimaatdoelen voor 2030 overeind en we scherpen ze zelfs aan". De maatregelen zullen volgens hem leiden tot 57 procent minder CO2-uitstoot. "Nog steeds onvoldoende om beneden de 1,5 graad temperatuurverhoging die in Parijs is afgesproken te blijven, maar niettemin fors meer klimaatambitie. De industrie zal echt moeten aanpoten om deze klimaatdoelen te halen."

CDA-collega Esther de Lange zegt dat de EU "een belangrijke stip op de horizon" zet. Maar ze waarschuwt ook dat de EU zich momenteel in woelig water bevindt, "met de opkomst van China en oorlog in Oekraïne". "De grote uitdaging blijft of we als EU flexibel genoeg zijn om ons daaraan aan te passen." Volgens haar kan het beleid alleen slagen als het voor banen zorgt in Europa. "We moeten ook vergunningsprocedures versnellen voor hernieuwbare-energieprojecten en investeren in grensoverschrijdende pijpleidingen en stroomkabels."

De belangrijkste maatregel waarvoor het parlement heeft gestemd is de hervorming van het Europese emissiehandelssysteem ETS voor grote, energieverslindende bedrijven. Zij moeten betalen voor hun CO2-emissies en dat wordt steeds duurder gemaakt. Deze sectoren moeten in 2040 al 62 procent minder broeikassen uitstoten dan in 2005, terwijl het doel eerder nog 43 procent was. Het ETS wordt ook uitgebreid naar het wegverkeer, de scheep- en luchtvaart en gebouwen.

Het EU-parlement keurde ook de invoering goed van een CO2-heffing op producten die de EU importeert. Dit is de grensheffing en gaat om producten als staal, aluminium, kunstmest en cement. Ook keurde het het opzetten van een subsidiepot goed, het Sociaal Klimaatfonds, om de pijn van de groene transitie voor de meest kwetsbare burgers en kleine bedrijven te verlichten.
Het EU-parlement heeft al een principe-akkoord met de lidstaten over de reeks wetten, maar dat moet formeel nog bekrachtigd worden. Naar verwachting gebeurt dat volgende week.

De nieuwe maatregelen zijn "ongelofelijk ingewikkeld" en daardoor niet effectief. Dat zegt Hans Grünfeld, voorzitter van VEMW, belangenbehartiger van de zakelijke energie- en watergebruikers. Bovendien zullen hierdoor Europese bedrijven een concurrentienadeel ondervinden ten opzichte van ondernemingen in bijvoorbeeld de Verenigde Staten en China.

Grünfeld ziet onder andere problemen met de invoering van de grensheffing. "Zo'n heffing is op zich een goed idee, alleen de uitvoering is heel erg ingewikkeld. De EU moet gaan bepalen als er een ton staal uit China komt, wat de CO2-uitstoot is geweest bij de productie ervan. Dan moet je afgaan op gegevens die Chinezen aanleveren. Hoe controleer je of die gegevens juist zijn?", vraagt de VEMW-voorzitter zich af.

Een ander probleem is volgens Grünfeld dat het nieuwe emissiesysteem geen oplossing heeft voor Europese producenten die bijvoorbeeld naar de VS of China willen exporteren. "Die betalen dus in Europa fors voor de uitstoot van CO2 en moeten op de Amerikaanse markt concurreren met bedrijven die dit niet hoeven. Bedrijven in Europa die mogelijk CO2-efficiënter produceren worden hierdoor dus benadeeld", stelt de voorzitter.

"Er wordt nu zo'n haast gemaakt met de invoering van een grensheffing dat er te weinig ruimte is om goede oplossingen te vinden voor de problemen die spelen", besluit Grünfeld.

Bron: ANP