Als we de media mogen geloven, is de zee in sneltempo aan het verkwallen. Hoe erg is dat? En wat heeft de mens te maken met die gestage opmars?
Media
Koppen als “Kwallen leggen Zweedse kernreactor plat”(1/10/2013), ”Spanje sluit stranden om kwalleninvasie” en “Kwalleninvasie bedreigt Japan” doen het ergste vermoeden. En na berichten in eigen land als “Plotse invasie van kwallen over hele kustlijn” en “Tientallen kinderen slachtoffer van kwallenbeten” zou je al helemaal de stuipen op het lijf krijgen van de "verkwalde" zee.
Hinder
En toch horen we te relativeren. De fenomenen zijn zowel van plaatselijke als tijdelijke aard. In Nederland en Belgie waren er eind mei-begin juni van dit jaar op enkele dagen massale strandingen van oorkwallen. Op 1 augustus werd de Belgische kust geteisterd door kompaskwallen. Doordat deze soort kan netelen bleef die invasie niet onopgemerkt. Tientallen mensen meldden zich bij de hulppost op het strand voor verzorging nadat ze een kwallenbeet opliepen. Op 2 augustus zat het net van het onderzoeksschip Simon Stevin vol blauwe haarkwallen en kompaskwallen. Al bij al gaat het hier dus om hooguit 5 dagen op een jaar dat toerisme en/of visserij hinder ondervinden van dit fenomeen. De hinder is plaatselijk en vaak beperkt tot een deel van de kust of een smalle kustzone. Kwallen hebben namelijk de neiging om in groepen of slierten voor te komen.
Stromingen
Een krantenkop als “Temperaturen lokken massaal kwallen naar onze kust” is volstrekte onzin. Temperaturen lokken alleen mensen. Kwallen bepalen hun richting niet zelf. Maar bij landuitwaartse wind is er nauwelijks golfslag en waait het oppervlaktewater van het strand weg. Dit wegwaaiende water wordt weer aangevuld door water dat langs de bodem richting strand stroomt. En op die manier komen kwalletjes mee in de branding terecht. Veel van die kwallen spoelen aan en zijn ten dode opgeschreven.