Verboden insecticiden in dode koolmezen

In dode koolmezen zijn maar liefst 14 soorten pesticiden aangetroffen. De meest stoffen, 11 stuks, zijn in monsters uit het stedelijk gebied aangetroffen, terwijl in monsters uit het bosgebied 5 stoffen zijn gevonden. Geen van deze middelen is voor particulieren toegelaten. Dit wijst op mogelijk illegaal gebruik, concluderen de onderzoekers.

Begin juni deden we in Vroege Vogels een oproep om dode koolmezen te melden. Onderzoekers van het Centrum voor Landbouw en Milieu, het CLM in Culemborg, wilden weten of die sterfte kon komen door het gif waarmee mensen in hun tuinen de buxusmot bestrijden. Omdat deze vlindertjes een buxus kunnen veranderen in een dorre bos met sprieten zonder blaadjes, grijpen veel mensen naar de gifspuit. Maar wat is het effect van dit bestrijdingsmiddel op de vogels die de motjes eten, of die hun jongen voeren met de rupsen?  

Dode jonge mezen zijn in vijf steden in Noord-Brabant, Gelderland en Zuid-Holland verzameld. Als referentie zijn vijf dode jonge koolmezen verzameld uit een bosgebied bij Arnhem, waar geen buxusmotbestrijding heeft plaatsgevonden. 

Op zichzelf is sterfte onder jonge mezen heel normaal. Alleen wanneer er ongewoon veel sterfte is onder de jonge mezen in een nestkast, is er reden voor nader onderzoek, dat heeft het CLM nu dus gedaan. Download hier het rapport.

De buxusmot (Cydalima perspectalis) is een invasieve exoot uit Oost-Azië. De buxusmot is sinds 2006 in Europa (Duitsland/Zwitserland) gevestigd en sinds 2007 in Nederland. Inmiddels heeft de mot zich in 2017 verspreid tot boven Amsterdam (figuur 1). Sindsdien heeft deze een ware triomftocht door Nederland gemaakt, waarbij vooral de zuidelijke helft van Nederland en met name de stedelijke gebieden, met veel buxus, het moeten ontgelden.

(Figuur 1)

Koolmees eet buxusmotrups. Filmpje van NIOO: