Veldleeuwerik gaat uit zijn dak!

We ontmoeten elkaar aan de zuidkant van Hilversum, waar nog een restant te vinden is van de vroeger zo grote stille heide. Carla van Lingen (Vroege Vogels) heeft ons hier naartoe gedirigeerd want hier hoort ze op haar wandel- en fietstochten bijna elke dag de veldleeuwerik en daar ging het vandaag om. Samen met Kees de Pater (Vogelbescherming) gaan we op “leeuwerikenjacht”. Als je per se een bepaalde soort wilt zien of opsporen voor een radio of tv uitzending dan is dat altijd een beetje “tricky’”. Ik zie mezelf nog langs de Utrechtse plantsoenen dwalen op wanhopig zoek naar een….zingende spreeuw. Normaal struikel je er over, maar op dat moment schitterden ze door afwezigheid. Trouwe luisteraars weten dat het een paar maanden geleden ook maar net lukte om een roodborst op te sporen, terwijl je normaal gesproken per dozijn wordt toegezongen. Wij (Kees en ik )hadden ons dan ook bij voorbaat ingedekt door nog eens nadrukkelijk te herhalen dat deze locatie door de eindredactie van Vroege Vogels was “gedicteerd” en wij dus bij absentie van de veldleeuwerik deze keer vrijuit gingen!

Mediteer met veldleeuwerikenzang
Carla’s gezicht klaarde dan ook helemaal op toen we na een paar minuten al tegen de eerste veldleeuwerik opliepen, want een paar uur eerder had ze de leeuweriken nergens kunnen bespeuren! Er stond een heerlijk zacht windje waardoor de veldleeuwerik al zingend en tierelierend, als vanzelf naar boven werd gedragen. Luisteren naar veldleeuweriken is, naar mijn idee, een van de beste vormen van meditatie, vooral als je daarbij op je rug gaat liggen met je ogen dicht. Misschien niet zo’n goed idee op de druk belopen Hilversumse heide maar als u de kans krijgt zou ik het zeker eens proberen. Klok dan gelijk even hoe lang uw leeuwerik “boven blijft””. Mijn record staat op ruim acht en een halve minuut en ik hoor graag als van u (mail via contact ) daarboven komt. Terwijl Kees uitlegt waarom Vogelbescherming Nederland een speciale beschermingscampagne begonnen is voor de veldleeuwerik (zie www.vogelbescherming.nl )en ondergetekende verteld waarom en hoe veldleeuweriken aan risicospreiding doen kwinkeleert de veldleeuwerik zijn liedje de wolken in. Hij gaat helemaal uit zijn dak en na een poosje zwijgen wij bescheiden, onder de indruk van zoveel muzikale levenslust!

Een stipje hoog in de lucht
Musachtig formaat met veel bruin en donkere vlekken en een beetje een kuifje is de eerste indruk. De vleugels en staart zijn nogal breed voor zo’n kleine vogel en dat zorgt voor een vleermuisachtig uiterlijk. Dat is misschien wel het belangrijkste veldkenmerk, de brede maar spits toelopende vleugels die zorgen voor het vleermuiseffect. Op de grond wordt er ook gezongen. Soms op een polletje of paaltje, maar een veldleeuwerik hoog in de lucht is op zijn best. Elke vogelsoort vertoont zo zijn eigen specifieke gedrag en dat is vaak een beter hulpmiddel bij de herkenning van de soort dan de kleuren. Als u boven een weidegebied heel hoog in de lucht een zwart stipje ziet waar onafgebroken geluid uit komt, is dat altijd een veldleeuwerik. Als aan een onzichtbaar draadje lijkt de vogel in de lucht te hangen. Meer fladderend dan vliegend, altijd tegen de wind in, staat de leeuwerik soms minuten lang op dezelfde positie te zingen. Na een poosje komt meneer of mevrouw (ze zingen allebei) al zingend weer naar beneden en krijgen we beter zicht op deze kampioenzanger. Zwevend, biddend en duikend, soms in ronde spiralen, komen ze nog steeds zingend al maar dichterbij. Alleen op het laatst stopt het geluid abrupt, worden de vleugels gesloten en verdwijnt de leeuwerik stilzwijgend  in het gras.  

Nico de Haan.
Kijk ook op www.vogelskijken.nl