Veenmossen in boerenkuilen van De Pelen

Waar nu het natuurgebied de Pelen te vinden is, lag ooit een groot aaneengesloten hoogveengebied. Dat hoogveen is inmiddels grotendeels verdwenen door de turfwinning die hier eeuwenlang plaats vond. Langzaam werd het hoogveen bijna helemaal afgegraven door omwonende boeren. Daardoor komt er nog maar op een paar plekken in de Peel hoogveen voor. Op die plekken wordt er alles aan gedaan om het unieke hoogveen te herstellen.

Een van de plekken waar het hoogveen nog te vinden is, is in de veenputtencomplexen. Veenputten, die ook wel boerenkuilen worden genoemd, zijn overblijfselen in het landschap van de turfwinning. Boeren, maar later ook de grootschalige industrie, groeven de turf stukje bij beetje af. Op de plekken waar ze turf weghaalden, bleven putten en kuilen over. Daarin zijn opnieuw veenmossen gaan groeien, die heel belangrijk zijn voor het ontstaan van hoogveen.

In de Liesselse Peel is een bijzonder puttencomplex bewaard gebleven. Hier liggen duizenden ronde boerenputten in lange banen naast elkaar. Die ronde putten hebben een doorsnee van ongeveer twee meter en zijn anderhalf tot twee meter diep. Ze zijn gevuld met regenwater en boven op dat regenwater liggen ‘drijftillen’. Een drijftil is een klein begroeid eilandje. Op die drijftillen groeien hier in de boerenputten bijzondere veenmossen en heidesoorten. Zo’n drijftil is eigenlijk levend hoogveen, omdat hierin de veenmossen groeien die ervoor zorgen dat het hoogveen langzaam weer aangroeit en terugkomt.

Vorig jaar woedde er hier in de Liesselse Peel, net als op veel andere plekken in de Pelen, een grote brand. Dat is hier nog goed te zien. Sommige stukken grond zijn nog altijd zwartgeblakerd, maar de brand heeft ook haar sporen achtergelaten bij de natte boerenputten. De planten rond de putten, maar ook de drijftillen zelf, brandden deels af. Na een jaar begint langzaam weer wat begroeiing op te komen. Zo staat de lavendelhei weer in bloei en beginnen de veenmossen opnieuw te groeien.  

Vroege Vogels TV in De Pelen is vrijdag 11 juni 2021 om 19:40 te zien op NPO 2!
Let op de uitzending begint deze dag iets eerder.