Van haaienvin tot luiaard: cruciale top over handel in bedreigde dieren

Nog maar net is de klimaattop in Brazilië voorbij, of de wereld schuift opnieuw aan voor beslissingen die het lot van onze planeet kunnen bepalen. In Oezbekistan loopt tot 5 december de CITES-conferentie (Cop20), waar landen stemmen over de internationale handel in bedreigde dieren en planten. En dit jaar is de inzet ongekend hoog. Voor het eerst ligt een totaalverbod op tafel voor de handel in commercieel gewilde soorten – waaronder iconische haaien en roggen. In Vroege Vogels spreken we met Barbara Slee van dierenwelzijnsorganisatie IFAW en met Eva Schippers van Stichting AAP.

Elk jaar verdwijnen naar schatting 100 miljoen haaien uit onze oceanen, vooral voor hun vinnen. Op deze top wordt gestemd over een verbod op de internationale handel in zeven soorten, waaronder de oceaanwitpunthaai, walvishaai, manta’s en duivelsroggen.

De vraag naar vinnen, olie en vlees jaagt deze dieren richting uitsterven. En dat is niet het enige: ook de illegale handel in zeldzame soorten zoals Galápagos-leguanen en Australische bladstaartgekko’s staat hoog op de agenda. Ondanks nationale bescherming worden ze nog steeds massaal uit het wild geroofd.

Het IFAW pleit daarnaast voor strengere bescherming van Hoffmanns en Linnaeus’ tweeteenluiaards. Deze dieren belanden steeds vaker in de huisdierenhandel en toeristische selfiescènes. CITES – het internationale verdrag dat sinds 1975 de handel in bedreigde soorten reguleert – is door meer dan 180 landen ondertekend.

Toch is papieren bescherming alleen niet genoeg: zonder harde afspraken dreigen deze dieren voorgoed te verdwijnen. De landen die bij het CITES-verdrag zijn aangesloten zijn wel verplicht om nationale wetgeving te maken die de bescherming van de in het wild levende beschermde soorten beschermen. In Nederland is dit de Wet natuurbescherming.

Dat CITES slagkracht heeft bewijst de berberaap. Deze aap werd als exotisch huisdier veel vanuit Marokko illegaal naar Europa versleept. "Op een gegeven moment was de berberaap de meest illegaal verhandelde zoogdierensoort in Europa", aldus Stichting AAP. In 2019 kreeg de berberaap de strengste CITES-bescherming en werd er onder andere ingezet op betere handhaving. Sindsdien ziet Stichting AAP de aantallen illegaal gehouden berberapen afnemen.