Van Amsterdamse afvalstortplaats tot natuurgebied

Het Naardermeergebied is het eerste stuk beschermde natuur van Nederland. Maar het had weinig gescheeld of het gebied was heel anders geëindigd. Het Naardermeer stond rond 1900 een tijd op de nominatie om als afvalstortplaats te dienen voor Amsterdam. Onder andere onderwijzer en natuurvorser Jac. P. Thijsse zorgde ervoor dat het Naardermeer vanaf 1906 beschermd werd via de oprichting van Natuurmonumenten. De vereniging kocht het gebied voor 155.000 gulden.

In grote lijnen kun je zeggen dat het Naardermeer symbool staat voor de natuurbescherming in Nederland. Het uitroepen tot beschermd natuurgebied in 1906 is echt een kentering over hoe er in Nederland met de natuur wordt omgegaan en tegenaan wordt gekeken. Het is dan niet meer ‘een waardeloze bak water’ zoals het Naardermeer lange tijd werd gezien.

Wat is er anno 2018 nog over van het Naardermeer van Jac. P. Thijsse? In zijn tijd wemelde het van de otters. Sterker nog, het waren er zoveel dat ze zelfs werden gevangen en verkocht aan de Amsterdamse dierentuin Artis. Sinds kort zwemt er vermoedelijk weer één exemplaar rond, na 50 jaar afwezigheid in het Naardermeer. Vroeger was er ook veel meer riet en broedden er nog lepelaars. Een ander belangrijk verschil is de waterkwaliteit. Door menselijke ingrepen als bemaling en waterzuivering is de kwaliteit van het Naardermeerwater nog nooit zo goed geweest.

Het Naardermeergebied is voor veel dieren een rustgebied. Watersport of visserij is er verboden. Tegelijkertijd zijn er weinig natuurgebieden in Nederland waar zoveel verkeer langskomt. Het Naardermeer is ingeklemd tussen het spoor, de drukke A1 en een belangrijke Schipholroute.