Documentaire: Vaarwel Amerika

Onder het presidentschap van Donald Trump stapten de Verenigde Staten uit het akkoord dat op de klimaattop in Parijs werd gesloten om de opwarming van de aarde binnen 2 graden te houden. "Klimaatverandering is een hoax", roepen Trump en zijn regering. Wat doet dat met klimaatonderzoekers in dat land, waar de gevolgen van klimaatverandering in alle hoeken van het land te zien zijn? Documentairemaker Gideon Levy volgt in de de documentaire ‘Vaarwel Amerika’ hoe Amerikaanse klimaatonderzoekers, in dienst van de overheid, verontwaardigd en geschokt reageren op de uitspraken van Trump, en hoe zij onder zijn presidentschap niet alleen monddood worden gemaakt, maar ook hun baan verliezen en hun heil elders moeten zoeken.

In de film zien we hoe Gideon Levy op een beurs voor klimaatprofessionals bij toeval Emily Wilson ontmoet, onderzoeker bij de NASA. Zij gaf leiding aan een team dat 10 jaar lang werkte aan een revolutionair instrument om broeikasgassen te meten. In de film zien we hoe dit project stukloopt en hoe zij verandert. Haar enthousiasme maakte plaats voor desillusie. Gideon Levy: “Ik kon niet leven met het idee dat al haar werk voor niets is geweest en dat zo'n belangrijk instrument er niet zou komen. Ik ben haar gaan helpen, want ik heb twee kinderen en ben door het maken van deze film nog meer gaan beseffen dat we allemaal ons steentje moeten bijdragen aan de toekomst."

Levy brengt de Amerikaanse onderzoekster in contact met Nederlandse klimaatwetenschappers. Die zijn wel geïnteresseerd in dat instrument, maar kunnen er niks mee omdat Emily Wilson inmiddels haar baan is kwijtgeraakt en het instrument staat te verstoffen in een kelder bij de NASA. Hoewel de film daar eindigt, is Levy na de opnames doorgegaan met het enthousiast maken van Nederlandse onderzoekers. Inmiddels heeft dat ertoe geleid dat Sander Houweling, hoogleraar atmosfeer en klimaatwetenschappen aan de VU Amsterdam, dat instrument graag naar Nederland wil halen om het te gaan testen en in te gaan zetten. Sander Houweling: “Het verschil met bestaande instrumenten is dat we met de apparatuur van Emily Wilson in staat zijn om eenvoudig en goedkoop overal ter wereld te kunnen meten hoeveel CO2 er in de atmosfeer zit. Dat kan met haar instrument, dat je in een rugzak kan meenemen, ook lokaal, op stadsniveau. Dat konden we tot nu toe niet dus wij willen heel graag verder met dit instrument.” De hoogleraar verwacht binnen een half jaar aan de slag te kunnen met het instrument, dat nu nog werkeloos staat te zijn bij de NASA.