Uitlui

Volgens z’n eigen administratie heeft hij 1250 keer zo’n, op een schrijfmachine vervaardigde, Vroege vogels-tekst voorgedragen - die dan later in VARA TV Magazine verscheen. De lezers van VARA TV Magazine lustten er wel pap van, maar Midas Dekkers besloot er een punt achter te zetten.

Tekst Wim de Jong

Wie is Midas Dekkers?

Romke van de Kaa, studeerde in de jaren 60 biologie met midas dekkers, is nu eveneens schrijver (van boeken en columns over flora) : ‘Een geweldig leuk iemand. Ik ken hem al sinds mijn achttiende, ik zie hem nu nog een paar keer per jaar, en ik kan zeggen dat Midas nog steeds net zo aardig is als toen. We zijn indertijd tegelijkertijd met biologie in Amsterdam begonnen, maar Midas was als eerstejaars al veel volwassener en serieuzer dan ik. Hij had voor iedereen altijd goede raad en hielp je overal bij. De meeste studiegenoten woonden ook op een lullig kamertje in Noord of, zoals ik, in West. Maar niet Midas natuurlijk: die woonde op de Zwanenburgwal. Hij had ook al een vriendin, Margot. Dat maakte eveneens veel indruk op ons. Die stond elke dag op hem te wachten wanneer we uit practicum kwamen. Burgerlijk? Nou, eh, aan Margot was in elk geval helemaal niets burgerlijks, haha.’

Erna Staal, redacteur bij uitgeverij Contact: ‘Een aangename, prettige, gezellige, gemakkelijke man om mee te werken. Iemand met wie je goed afspraken kunt maken, die zich houdt aan deadlines en bereid is tot optredens in het openbaar. Het is een van de meestgevraagde auteurs voor lezingen. Hij zou er op grond van het aanbod wel vijf per dag kunnen doen, en hij stelt zich professioneel op in het geval wij hem graag ergens zien verschijnen. Als er een interview in Margriet tegenoverstaat, laat hij ook zijn gezicht zien op de lezeressendag. Dan strijkt Midas over zijn knorrige hartje, en dan gaat hij. Hij is heel redelijk.’

Koos van Zomeren, collega-natuurschrijver : ‘Ik ben van het hondenvolk, Midas is van het kattenvolk. Dat is nog lastig, want kattenmensen zijn altijd bezig de superioriteit van katten te bewijzen. Soms raak ik wel geprikkeld door dat dédain van Midas jegens hondenbezitters, maar in de persoonlijke omgang manifesteert dat sarcasme zich veel minder. Ik heb in de persoonlijke omgang ook gewoon wel aardige dingen van hem over honden gehoord.’

Ivo de Wijs, tekstdichter en oud-collega van Vroege Vogels :‘Je zou het niet zeggen misschien, maar hij is vrij koest, hoor. Stil, interessant, vriendelijk, consequent en tegendraads. Een beetje verlegen is hij ook wel, maar die verlegenheid legt hij gemakkelijk af als de camera draait. Knorrepotterig? Ach, dat is een beetje een gimmick, joh!’

Erna Staal ‘Ja, die knorrige, oude man, dat speelt-ie, en ik moet daar bijzonder om lachen. Wanneer wij zo vaak als Midas zouden worden geïnterviewd dan zouden we dat ook gaan doen. In privé-contacten en naar ons op de uitgeverij is hij totaal niet zo. En hij kan gepeperde uitspraken doen, hè: dan sta je al snel te boek als knorrig.’

Yvonne Kroonenberg, vriendin en collega-schrijver en -columnist : ‘Wat weinig mensen van ’m weten is dat het een echte kamergeleerde is. Iemand met een enorme wetenschappelijke belangstelling, die ook erg veel weet. Wanneer hij niet studeert, komt hij graag in het café. Midas is een sieraad voor ieder café. Als je hem daar aanschiet, krijg je altijd antwoord, maar hij is wel kritisch: mensen vragen hem natuurlijk heel vaak hetzelfde en dan denkt-ie: o, dat kwartje ken ik, en dan komt-ie gewoon met dezelfde kroket. Maar als je je werkelijk probeert te verdiepen in de materie die hij aandraagt, dan heb je een fantastische gesprekspartner aan Midas. Ik ben dol op hem.’

Omschrijf uw verwantschap met Midas Dekkers .
Koos van Zomeren : ‘De overeenkomst in ons werk dat we op kritische wijze kijken naar wat mensen allemaal met de natuur uitvreten. Een groot verschil is dat Midas daarbij vaak op zijn eigen oordeel af gaat, terwijl ik vaak uitvoerig bezig ben om kennis via derden te vergaren. In humor doen we volgens mij absoluut niet veel voor elkaar onder. We delen het ironische, maar ik heb niet dat hilarische.’

Ivo de Wijs ‘We kunnen beiden goed observeren, maar Midas kan veel feller zijn dan ik. Af en toe gaf hij bij Vroege Vogels vanonder uit de zak: neem zijn wekenlange tirade tegen de Rabobank als zijnde de instelling die de Nederlandse boeren financiert en daarmee steun verleent aan het dierenleed en het verpesten van ons landschap — dat was niet mis hoor, nou, nou, nou! Midas is in de loop der jaren tegelijkertijd ook wel wat meer conferencier geworden. Hij is de toegevoegde waarde van zijn presentatie steeds meer gaan inzien. Het was leuk om hem daarin te zien groeien.

John Jansen van Galen, wandelschrijver, nam als ‘sportfanaat’ het eerste exemplaar in ontvangst van dekkers’ laatstverschenen boek lichamelijke oefening :‘Veel mensen gaan wandelen om de bloemetjes en de plantjes te bestuderen, maar ik weet daar niets van af. Alles wat ik daarover schrijf, komt van mijn verloofde. Midas en mijn verloofde duiken geregeld de berm in als daar een salomonszegel valt te ontdekken, maar als wandelaars hebben wij heren dus niet zo veel aan elkaar. Ik zie hem weleens ergens bezig, maar hij heeft een wat trage, slepende tred en ik ben nogal kwiek.’

Yvonne Kroonenberg : ‘We hebben elkaar in het café leren kennen. We kwamen allebei bij Tante Stien in Amsterdam, een heel oude kroeg die allang ter ziele is. Met Midas spreek ik heel veel over cafés, en dan in het bijzonder over de hompetenten zoals wij dat noemen. We treden allebei geregeld op in de provincie en dan wisselen we altijd adressen van hompetenten uit. We wedijveren in wie de meeste leuke oude cafés kent. Als schrijvers delen we een voorliefde voor mooi, sober Nederlands. Niet te veel krullen, geen overbodige woorden. We polijsten de taal en proberen met zo weinig mogelijk versierselen iets duidelijk te maken.’

Jaap Dirkmaat, voormalig dierenactivist, oprichter van das & boom en tegenwoordig directeur van de vereniging nederlands cultuurlandschap :‘Midas Dekkers is een inspiratiebron voor mij geweest als vrijdenker. De keuzevrijheid van hoe wij in Nederland met de natuur omgaan is veel minder star en dogmatisch dan we geneigd zijn te denken, en die relativering heeft Midas altijd aangebracht. In dat vrijdenken ben ik intussen helemaal losgeslagen: niet de aarde en de natuur zijn kwetsbaar maar de mens is dat. Díe staat op het punt te verdwijnen. Over hém moet je je zorgen maken, niet over onze planeet: die tooit zich ook over twee miljoen jaar nog wel gewoon met nutteloos leven. Midas rekent de mens alle ellende met de natuur en het milieu nog aan, maar ik ben daar dus helemaal los van komen zweven.’

Romke van de Kaa : ‘Ze zeggen weleens over mij dat ik de Midas Dekkers van de plantenwereld ben. Mwah, ik weet het niet. Ik denk dat Midas toch cynischer is dan ik. Of dat tegelijk een waarde-oordeel is? Ik zou hem een korte-afstandsloper kunnen noemen: ik vind Midas beter in zijn sprintjes dan in de marathon. Hij is geweldig in columns. Bij een langer boek van hem krijg ik het altijd moeilijk wanneer ik op de helft ben.’

Verklaar het fenomeen Midas Dekkers .

Siegfried Woldhek, collega-bioloog en tekenaar : ‘Wanneer ik zijn columns op zondagochtend hoor, dan denk ik elke keer: mijn hemel, ik wou dat ik van de zestien gedachten die erin zitten er zelf één had. Of laat ik zeggen twéé, want één zo’n goeie gedachte heb ik vaak zelf nog wel. Maar bij Midas gáát het wat dat betreft maar door. En met zoveel originaliteit! Dat is een geweldige prestatie.’

Ivo de Wijs : ‘Midas bezit veel kennis en hij heeft een goed geheugen. Er zadelt zich daar veel in op. Als hij het aan het werk zet, komt er altijd wel een observatie boven, een dwarsverbinding, een gedachte. In combinatie met zijn heel goede pen levert dat prachtige dingen op. Wat zijn pen kan, dat kan de mijne helemaal niet. Midas kan in drie minuten een verhaaltje rond buigen. Maar hij kan dus weer niet rijmen.’

Romke van de Kaa : ‘Hij vervult een enorm belangrijke rol in het wekken van publieke belangstelling voor bepaalde gebieden van de wetenschap. Mensen kijken verschrikkelijk op tegen geleerden als Richard Dawkins en Stephen Jay Gould die zo diepzinnig doen over de evolutietheorie en dat soort zaken, maar ik vind dat Midas beter schrijft en veel toegankelijker is dan dergelijke coryfeeën. Inderdaad, ik reken hem moeiteloos tot hetzelfde niveau. Midas is van wereldklasse; ik dacht het wel ja.’

Koos van Zomeren : ‘Hij schrijft nog op elektrische schrijfmachine. Dezelfde als die ik hier heb staan, en ik ben daarin de laatste bij NRC Handelsblad. Sinds ik dat weet van Midas, ben ik weer voor een heel jaar buitengewoon mild over hem gestemd. Als je echt heel goed wil schrijven, kun je beter op een schrijfmachine werken.’

John Jansen van Galen : ‘Al dat geschrijf over de natuur wordt altijd bedorven door een grote zwartgalligheid, door een sterke nadruk op de nare ontwikkelingen in het milieu. Bij Midas vind je hoe dan ook toch steevast een lichte toon en een kwinkslag. Dat vind ik het mooie van zijn columns.’

Siegfried Woldhek : ‘Mag ik nog eens benadrukken hoe ongelooflijk ik onder de indruk ben van zijn ideeën en de verbanden die hij legt? Ik vind dat echt buitengewoon indrukwekkend, van internationale allure. Het is niet zomaar een beetje tegen dingen aantrappen, hij is geen Theodor Holman, die laat hij mijlenver achter zich. Ik denk dat Midas ook veel meer ideeën heeft dan Dawkins. Maar die status hebben zijn werk en hij hier niet. In Amerika zou Midas allang de Pulitzer Prize hebben gekregen, in Frankrijk zou hij in de orde van de Légion d’honneur zijn benoemd. Serieus hè!’

Is er dan helemaal niets wat je tégen Midas Dekkers kunt hebben?
Peter pels, woordvoerder van Annemarie Jorritsma, burgemeester van Almere en als zodanig opponent van Midas Dekkers in de strijd rond de verbinding A6-A9 bij het Naardermeer : ‘Mevrouw Jorritsma zou alleen aan dit verhaal meewerken als ze er een positieve bijdrage aan kon leveren, maar dat is dus niet het geval.’

Pieter van Geel, staatssecretaris voor milieubeheer : ‘Ik heb hem niet als tegenstander leren kennen op de dossiers waarvoor ik verantwoordelijk ben. Maar als je de kwestie rond het Naardermeer niet op de technologische inhoud maar op de psychologie beoordeelt, dan kan ik me de opwinding bij Dekkers en anderen erover wel voorstellen. Het Naardermeer is hét symbool van de natuurbeweging in Nederland.’

Siegfried Woldhek : ‘Het is heel moeilijk om het Midas oneens te zijn, ook al omdat zijn standpunten niet zo vastomlijnd zijn. Hij vindt deze week van alles en ook volgende week vindt hij weer wat, maar het hoeft niet consequent hetzelfde te zijn. Er is niet een “School Dekkers’ waar je het mee eens kunt zijn of niet. Midas is toch vooral degene die ergens graag in prikt. Zeker als je bezig bent de wereld te redden, is het niet fijn dat af en toe iemand roept: tjezus, waar hebben we het over, doe es effe normaal. Maar in die rol vind ik hem wel op zijn sterkst. Ik vind hem minder wanneer hij biologie doceert.’

Koos van Zomeren : ‘Wat ik graag zou zien is dat er een nieuwe ingang wordt gevonden om de bio-industrie aan de orde te stellen. Ik heb daar zelf als schrijver veel aan gedaan, maar ik heb de indruk dat het niet zo geholpen heeft. Dus als iemand een manier kan vinden die echt hout snijdt, dan zou mij dat een groot plezier doen. Ik spreek er Midas niet specifiek op aan hè, maar hij zou een van de mensen kunnen zijn die zo’n nieuwe manier zou kunnen vinden.’

Jaap Dirkmaat : ‘In de jaren 80 vond ik nog dat Dekkers de moeizaam op gang gebrachte discussie over natuur en milieu verstoorde met zijn laconieke houding. We hebben daar wel  een clash over gehad, ja. Ik denk niet dat er nu nog gezworen vijanden van hem bestaan. Al helemaal niet als die hem een keer in ’t echt hebben gezien. Dan verovert hij je hart in tien minuten. Je kunt met ’m lachen en hij verrast je tegelijkertijd met verpletterende inzichten. Ik heb hem ooit gezegd dat hij die grote eye-opener voor me is geweest. Antwoordde hij: “Jij deugt toch, ik dacht eerst dat jij niet deugde!” Haha!’

Eren we zijn verdiensten als schrijver in Nederland wel genoeg ?

Erna Staal : ‘Midas houdt niet op met schrijven hè, dat leven gaat voor hem gewoon door. Maar hij wordt in literaire kring wel onderschat, ja. Ik erger me eraan dat hij als schrijver van literaire non-fictie nog nooit is genomineerd voor een ako-prijs of zo.’

Ivo de Wijs : ‘Nee, een officiële blijk van waardering uit de literaire wereld zit er voor Midas niet in. Zijn werk is grappig hè, dat mag niet. Dat is ten strengste verboden. Als je een roman omschudt, moeten de dominees er van alle kanten uitvallen in Nederland, dat is de afspraak. Jan Siebelink! Maar ja, Midas is net als ik van roomse huize, dan word je veel blijmoediger groot; dat wordt je later niet in dank afgenomen.’

John Jansen van Galen : ‘Ik heb van anderen gehoord dat Midas nogal teleurgesteld is over de ontvangst van Lichamelijke oefening. Maar als hij dat boek echt serieus heeft bedoeld, dan heeft hij het verkeerd aangepakt, want ik ken niemand die het zo gelezen heeft. Midas heeft als schrijver die handicap van het voordeel van zijn humoristische, ironische toon, waardoor mensen toch steeds denken: daar heb je Midas weer, láchen. Dat hij gevangen zit in die toon, dat is een beetje de tragiek die hem aankleeft.’

Pieter van Geel : ‘Ik krijg vaak boeken van Midas van mensen die denken: wat moet je een staatssecretaris van Milieubeheer nu voor cadeautje geven. Nee, Lichamelijke oefening heb ik nog niet ontvangen, maar ik ben wel nieuwsgierig. Als dat net zo humoristisch is als zijn verzamelbundels met columns, graag! Laat ik het zo zeggen: ik ben vanwege mijn werk in milieukringen nogal gewend aan zwaarmoedigheid en zuurderigheid, en als katholiek kan ik daar niet zo goed tegen. De humor van Midas Dekkers is ter afwisseling dus zeer welkom. En net als dat voor het werk van Godfried Bomans gold, gaan ook de boeken van Dekkers veel dieper dan hun ironische stijl doet vermoeden. De tijd zal ook in het geval van het werk van Dekkers veel helen en duidelijk maken.’

Yvonne Kroonenberg : ‘Mensen denken: als het om te lachen is, kan het nooit wat zijn. Het overkomt mij ook. Nee, het is niet tragisch. Je moet gewoon denken: tja, ik moet zeker eerst erg oud worden of dood zijn. En intussen gewoon doorschrijven en af en toe naar de kroeg gaan. Binnenkort zullen Midas en ik onze tragiek wel gaan bespreken in het café. Nee, maak je niet ongerust: het zal er heel gezellig aan toe gaan.

Uit: VARA TV Magazine