Troep op Terschelling

De zee is een grote afvalberg geworden, mede omdat schepen buiten de 12-mijlszone gewoon hun huishoudelijk afval over boord mogen kieperen. Al dat afval vormt in de oceanen een milieubedreigende plastic soep. Een deel van het afval spoelt aan, bijvoorbeeld op de Boschplaat op Terschelling. De troep vormt daar een direct gevaar voor vogels en andere dieren. Daarom organiseerde De Waddenvereniging een schoonmaakactie. Vroege Vogels TV volgde de honderden vrijwilligers bij hun zware maar nuttige werk.

Grote schooonmaakactie op Terschelling
Schepen produceren afval, en dat afval wordt heel vaak overboord gezet. Buiten de 12-mijlszone is het toegestaan om huishoudelijk afval overboord te zetten; daarbinnen mag het niet. In Special Areas mag het ook niet, met uitzondering van voedselresten. De Noordzee is zo’n Special Area, want klein, druk en relatief ondiep. Desondanks wordt ook op de Noordzee veel illegaal geloosd, want controle is midden op zee lastig.

De wetgeving die dumpen toestaat, stamt uit de jaren 70 en is enorm achterhaald. Zeker als je weet dat  er een enorme afvalberg in de Stille Oceaan drijft ter grootte van twee keer de Verenigde Staten: de zogeheten plastic soep, bijeengedreven door de wervelstromen. In de Noordzee heb je geen wervelstromen, en daardoor heb je geen opeenhoping van afval.
Vooral het plastic afval zorgt voor de grootste problemen: vogels en zeezoogdieren raken erin verstrikt of eten het op, houden een continu vol gevoel en verhongeren uiteindelijk. Maar er kleeft nog een ander, onzichtbaar probleem aan. Plastics absorberen microverontreinigingen, zoals resten van bestrijdingsmiddelen, weekmakers en PCB’s  Plastic vergaat niet, maar valt uiteen in piepkleine deeltjes – microplastics – die door onderzoekers al in kleine zeediertjes zijn teruggevonden. Zo komt dat plastic, inclusief verontreinigingen, in de voedselketen terecht.

Niet alles blijft in zee dobberen: een deel spoelt ook aan op de stranden. Daar kunnen vogels en andere dieren er nog altijd in verstrikt raken, en kleinere stukjes kunnen ze aanzien voor voedsel, waardoor ze stikken of anderszins sterven.

In 2007 is over 46 kilometer Nederlandse kustlijn afval opgeruimd en daaruit bleek dat niet alle stranden even vervuild zijn. Het smerigst is de Noordzeekust, met meer dan 200 stuks afval per 500 m. Daarna volgt de Zeeuwse delta met 100 stuks afval op 500 m. De Waddenkust ten slotte is het schoonst, met ‘slechts’ 58 stuks afval per 500 m.

Er is één plek op de Waddeneilanden die desondanks vol afval ligt, en dat is de Boschplaat op Terschelling. De Boschplaat is een uitgestrekt kweldergebied met duinen, strand en wad aan de oostkust van Terschelling. Het trekt jaarlijks honderdduizenden vogels en is een van de parels van het Waddengebied.
Stichting de Milieujutter   houdt zich bezig met het opruimen van afval op de Terschellinger stranden, maar komt niet altijd toe aan de afgelegen en uitgestrekte Boschplaat.

Voor het tweede achtereenvolgende jaar hebben vrijwilligers van de Waddenvereniging   een grote schoonmaakactie ondernomen. Vorig jaar werd 20 kuub afval opgehaald; dit jaar maar liefst 30 kuub.