Trekkende grutto gaat 'naar school'

Jonge grutto's die voor het eerst op trek gaan naar het zuiden, leren de route van soortgenoten, of misschien zelfs van andere vogels in de omgeving. "Ze gaan als het ware naar school", zeggen onderzoekers Mo Verhoeven en Jelle Loonstra, die deze week promoveren op hun onderzoek aan de weidevogels.

Voor hun onderzoek lieten Loonstra en Verhoeven een grote groep grutto's in gevangenschap uit het ei komen en opgroeien. De helft van die vogels lieten ze vervolgens los in het gebied in Friesland waar de eieren waren gelegd, de andere helft brachten ze naar Polen. Die 'Poolse' jongen trokken vervolgens langs een route naar Afrika die ook Poolse grutto's aanhouden. de Nederlandse vogels volgden de gebruikelijke route voor Nederlandse grutto's. "Blijkbaar zit de routekaart niet in hun genen gebakken", concludeert Loonstra. "De route is niet aangeboren maar aangeleerd. Ze gaan zich gedragen zoals de andere vogels zich in die omgeving gedragen."

Vanwege zijn ervaring met het in gevangenschap grootbrengen van grutto's, werkt Mo Verhoeven inmiddels voor een project van de Engelse Vogelbescherming (RSPB). Ook daar worden grutto's in gevangenschap grootgebracht en vervolgens uitgezet in gebieden waar de grutto is verdwenen. "Het lijkt me niet dat dit een oplossing is voor de problemen die de grutto heeft in ons land", zegt Verhoeven. "Je kunt grutto's opfokken wat je wilt, maar als het landschap niet in orde is, blijft dat dweilen met de kraan open."

Het onderzoek draagt wel op een andere manier bij aan de bescherming van grutto's, denkt Loonstra. "Bescherming begint met verwondering en wat we nu hebben ontdekt draagt bij aan de fascinatie voor deze vogels."