Tom Bade: Overstekend wild (webcolumn)

Wat heeft de terugkeer van de wolf met het einde van de Koude Oorlog te maken? Nou heel veel. Zoals bekend leefden de meeste wolven achter het IJzeren Gordijn, dat toch wel erg letterlijk een ijzeren gordijn was. Zelfs in het Hoge Noorden was de grens tussen Finland en Rusland toch wel een zware dobber om te nemen, waarbij ook nog kwam dat Zweden, Noren en Finnen (ook nu nog) niet erg wolfvriendelijke waren/zijn. In ieder geval moeilijk door te komen. Wie het in de jaren '80 over de terugkeer van de wolf had, keek dan ook vooral naar Spanje, Italië en soms naar Frankrijk waar de dieren nog leefden, maar het wel erg zwaar hadden. En ze waren ver weg. Dus kwam het woord 'herintroductie' ook vaak ter sprake.

Maar met de val van het IJzeren Gordijn was er ineens sprake van een 'window of opportunities' voor onze grote vriend. Niet alleen vanwege het verdwijnen van de muur, maar ook omdat als gevolg van de grote demilitarisatie van de afgelopen twintig jaar in heel West- en Oost-Europa, militaire oefenterreinen vrij kwamen. Vooral de leegloop van de militaire oefenterreinen in Duitsland, die ook niet direct intensief recreatief gebruikt werden, heeft het de wolf mogelijk gemaakt om ons land te bereiken. Het dier hopte gewoon van oefenterrein naar oefenterrein. Als een ware commando veroverde hij achter de linies het hele land.

Daar waar eerst de Leopards en de Luchs het militaire landschap gebruikten is dat nu aan de wolf. Met dank aan Reagan die met ' Tear down this wall' Gorbatsjov uitdaagde om de wolf de mogelijkheid te geven om Europa te veroveren. En zo vindt dus inderdaad alsnog een militaire invasie plaats van ons land vanuit het oosten omdat het ijzeren gordijn is gevallen. Het is alleen wel jammer dat als het beestje hier komt hij op de Veluwe nog een zee aan ijzeren gordijntjes in de vorm van rasters tegenkomt. Dus het wordt erg moeilijk voor het dier om daar gelegerd te zijn. De wolf zou natuurlijk zijn militaire dienstplicht kunnen gaan vervullen vanuit de Harskamp, maar de voormalige oefenterreinen bij Steenwijk liggen gezien de aankomst in Luttelgeest meer voor de hand. Dus waar eerst de zandhaas leefde en zijn putjes groef, leeft straks de wolf en graaft daar zijn hol. Soms is er sprake van vooruitgang.

Maar soms ook niet. Op de A28 - dus daadwerkelijk in de buurt van Steenwijk - is een wolf doodgereden. Hij kwam uit het oosten als invasieve soort, of om zijn ecologische dienstplicht te vervullen. Ik moest denken aan het eerste wildviaduct dat wij in Nederland aanlegden over de A50 ten deze dwars door de Veluwe werd aangelegd. Het was een primeur in de wereld. Hier konden de dieren veilig oversteken. Misschien later ook wel de wolf, als die ooit op de Veluwe kwam wonen. Jarenlang hebben we hard gewerkt aan de realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur een netwerk van grote aaneengesloten natuurgebieden met elkaar verbonden door corridors. Daar waar de grenzen tussen natuurgebieden te hard waren in de vorm van wegen , kanalen en spoorwegen hebben we een breed scala een wildviaducten, ottertunnels, eekhoornbruggen en wat al niet meer. We hebben echt veel goed werk verricht.

Maar dan blijken wolven zich niet aan onze verkeersregels te houden. Ze lopen buiten de gebaande paden. Ze maken geen gebruik van onze bossen, maar zien onze uitgestrekte landbouwgronden als een soort van lekkere lege toendra, waar om de zo veel kilometer een kudde schapen graast en te grazen kan worden genomen. Maar helaas houdt de wolf geen rekening met de grootste predator van de Nederlandse cultuursteppe en die loopt niet op vier voeten, maar rijdt op vier wielen. En zo wordt ook de wolf te grazen genomen. De wolf aangereden door een Volkswagen Lupo, wat een misplaatste botsing tussen economie en ecologie is dat.

Ik moest aan Boudewijn de Groot denken, wat lig je daar stil langs de kant van de weg. Maar meer dan voor meisjes van 16 zal de dood in de berm zal het lot zijn van de vrijwel alle wolven die ons land willen veroveren. Want het gaat goed met de economie en de roep om meer asfalt zwel weer aan en het IJzeren Gordijn bestaat nog steeds maar dan in de vorm van een cordon van auto's dat als een beschermingsschild zijn werk zal blijven doen. Nee, wij zijn goed beschermd tegen de wolf, daar hebben wij niets van te vrezen.