Toeristen zetten Indonesisch duikparadijs onder druk

Een afgelegen paradijs met de rijkste biodiversiteit ter wereld wordt bedreigd door toeristen. De afgelopen twee weken heeft een team van wetenschappers van de Wageningen University & Research en (lokale) natuurbeschermers onderzoek gedaan in Raja Ampat, Indonesië. Tot nu toe leek het gebied onaantastbaar voor koraalziektes en klimaatverandering, maar nu heeft het team vastgesteld hoe de snelle veranderingen boven water doorwerken onder water, meldt Wageningen Universiteit.

Aan boord van het expeditieschip waren evenveel Indonesiërs als Nederlanders, mannen en vrouwen, sociale- en mariene onderzoekers. “Met deze wetenschappelijke Ark van Noach konden we per eiland de verbanden tussen de wereld boven en onder water in kaart brengen”, vertelt de Wageningse expeditieleider Lisa Becking. Eind december was zij in de radio-uitzending om te vertellen over het onderzoek. De eerste resultaten zijn nu bekend, zo bleek onder meer dat in gebieden waar veel toeristen komen de riffen zijn aangetast door het rioolwater.

Het team heeft mogelijk een verassend eenvoudige oplossing ontdekt om de impact van de mens in het gebied te beperken. Het blijkt dat de waterstroming ter plekke de invloed van toeristen verkleint. Ongezuiverd rioolwater vanuit een B&B kan bijvoorbeeld recht boven een rif uitkomen. Toch kunnen de riffen gezond blijven als de stroom de vervuiling snel wegspoelt. Terwijl toeristenboten die hun zwartwater lozen dichtbij beschermde baaien, een bloei van algen en bacteriën veroorzaken.
“Als de overheid de zeediepte en lokale stroming in kaart zou brengen en daar toekomstige bouwvergunningen op afstemt, dan zou daarmee de impact op het milieu kunnen worden geminimaliseerd,” zegt de marien bioloog. Daarnaast kan worden gedacht aan eenvoudige oplossingen voor rioolwaterzuivering.

De schitterende afgelegen plek loopt nu het risico om te bezwijken onder druk van de mens. Toeristenboten en de opkomst van goedkope B&B’s hebben de laatste vijf jaar voor een snelle toestroom van toeristen naar het gebied gezorgd. Plastic afval, erosie door bouwprojecten en rioolwater komen direct boven de riffen terecht.
Daardoor komen er bacteriën en algen in het water die de koralen verstikken. Onschuldig lijkende voorkeuren van toeristen, zoals uitzicht op zee en duiken op onaangetaste riffen, blijken funest voor de waterkwaliteit.

Het koraal is nu nog op veel plekken vrijwel onaangetast. Het is schoon, heel en bovendien zijn er 600 soorten hard koraal. Ter vergelijking: in het Caribisch gebied zijn dat er maar 100. Duikers kunnen tijdenlang kijken naar pakweg één vierkante meter om te zien wat er allemaal leeft en zwemt: allerlei soorten vissen, krabben en sponzen. En dan zwemmen er ook nog grote manta’s en haaien rond.
Logisch dat er veel toeristen op afkomen. “Dat is trouwens niet alleen slecht nieuws”, legt Becking uit. “Want ze brengen ook geld op dat weer kan worden gebruikt om het gebied te beschermen”. Alleen blijken veel duikbedrijven en touroperators de vereiste vergunningen niet te hebben. Bovendien blijken veel dagtoeristen geen permit te hebben gekocht. Door meer toezicht op bestaande regels is dan ook nog veel te winnen.

Bron: Wageningen Universiteit