Tipvideo: Tuin vol libellen

Hoe ziet het wonderlijke leven van een libel eruit en hoe kun je de tuin daar op inrichten? Libeldeskundige Kars Veling laat het zien en geeft nuttige tips.

Libel of juffer?
In Nederland komen zo’n 70 libelsoorten voor. Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen echte libellen en waterjuffers. Echte libellen kun je herkennen aan hun breeduitstaande vleugels in rust en hun dikke lijf. Bekende voorbeelden zijn de glazenmaker, platbuik, keizerlibel en heidelibel.

Waterjuffers zijn ranker gebouwd en houden hun vliesdunne vleugel achterwaarts gesloten. Bekende soorten zijn het lantaarntje, de vuurjuffer en de azuurwaterjuffer.

Water
Het leven van de libel speelt zich grotendeels rond het water af . Hier gaan ze op zoek naar een partner en worden de eitjes gelegd. De larven die hieruit komen, leven onder water, waar ze op jacht gaan naar kleine waterdiertjes. Sommige larven soorten zijn pas na 2 of 3 jaar volwassen. Als de larve volgroeid is, klimt hij uit het water en ontpopt zich tot een volwassen libel.

Tuinvijver
Waar moet een vijver allemaal aan voldoen als je (voortplantende) libellen in de tuin wilt hebben? Elke libel heeft net een iets andere voorkeur dan de ander. Toch zijn er een aantal algemene tips voor een echte libellenvijver:

Ligging
Zorg dat de vijver een groot deel van de dag in de zon ligt. Hierdoor komt er veel waterleven in de vijver.

Oever
Maak veel windstille en zonnige plekken rondom de vijver. Dit doe je door planten en struiken van verschillende hoogtes aan te brengen.

Diepte
Zorg voor veel variatie in diepte. Het diepste gedeelte van een vijver moet minimaal 80 centimeter zijn. Hierdoor vriest de vijver in de winter niet helemaal dicht en kunnen de larven overwinteren. Ook voorkom je dat de vijver in de zomer oververhit raakt.

Planten
Zorg voor volop waterplanten en drijfplanten. Deze zorgen voor zuurstof en houden het water helder. Dat is belangrijk voor de larven omdat zij op zicht jagen. Voor het afzetten van de eitjes is het ook belangrijk dat er waterplanten in de vijver groeien die net boven het water uitsteken.

Goed voorbeeld van een libellenvijver

Jachtterrein
Vrouwtjes zijn buiten de paringstijd om op zoek naar veilige en voedselrijke plekken ver weg van een vijver. Ook als je geen vijver hebt, kun je dus libellen lokken. Zorg dan voor veel bloeiende nectarplanten. Hier komen zweefvliegen, bijen en vlinders op af en die worden weer gegeten door de libel.

Schuilplekken
Als het erg slecht weer is, zie je weinig libellen. Ze schuilen dan vaak in het riet, het hoge gras of in dicht struikgewas. In je eigen tuin kun je een paar vierkante meter ongemaaid gras laten staan of een heg of meidoorn plaatsen.

Met dank aan:

• Kars Veling, De Vlinderstichting, in het kader van 'Tuin als thuis', onderdeel van het programma Groen en Doen van het Ministerie van EZ.
• Annette van Berkel, De Vlinderstichting
• Evert Veer
• Jeroen Verhoef