Advocaat van de natuur en spreekbuis van het milieu.
Tip: oogst bijen
•
“Plantez des Lavandes. Recoltez des Abeilles.” Plant lavendel en oogst bijen. Zo’n tekst doet het goed, zeker in lavendelland Frankrijk. Waar vakantie al niet goed voor kan zijn.
Lekker in Zuid-Frankrijk sla je een inheems tuinblad open. Het heet L’ Ami des Jardins et de la Maison, nummer 1007 maar liefst, van juni 2011. Als Frans niet je moerstaal is dan begint het met doorbladeren en plaatjes kijken. Meteen valt op pagina 19 die felpaars-blauwe advertentie van tuinfirma Botanic op: “Plantez des Lavandes. Recoltez des Abeilles.” Plant lavendel en oogst bijen. Zo’n tekst doet het goed, zeker in lavendelland Frankrijk.
Door de eeuwen heen?
Doe je ogen dicht en zie die uitgestrekte lavendel-akkers, prachtig paars en met een overweldigende geur waar niet alleen bijen gek van zijn. Lavendula angustifolia is de echte, originele soort, maar kwekers hebben in de loop der eeuwen veel andere variëteiten gemaakt waaronder soorten die ook in ons klimaat winterhard zijn. Over de geschiedenis van deze geurige en smaakvolle dwergstuik staan op de website natuurlijkerwijs.com een aantal wetenswaardigheden. Grieken en Romeinen gebruikten lavendel al in het bad – de naam zou zelfs afkomstig zijn van het Latijnse "lavare" dat "wassen" betekent. Egyptenaren hielden er ook van: farao Toetanchamon werd met een parfumkruik lavendel aan zijn zijde in de graftombe gelegd. En het alleroudste: de eerste lavendelstruik zou in de hof van Eden hebben gestaan. Adam en Eva namen een twijgje van de plant mee, toen ze uit het paradijs werden verdreven.
Doe je ogen dicht en zie die uitgestrekte lavendel-akkers, prachtig paars en met een overweldigende geur waar niet alleen bijen gek van zijn. Lavendula angustifolia is de echte, originele soort, maar kwekers hebben in de loop der eeuwen veel andere variëteiten gemaakt waaronder soorten die ook in ons klimaat winterhard zijn. Over de geschiedenis van deze geurige en smaakvolle dwergstuik staan op de website natuurlijkerwijs.com een aantal wetenswaardigheden. Grieken en Romeinen gebruikten lavendel al in het bad – de naam zou zelfs afkomstig zijn van het Latijnse "lavare" dat "wassen" betekent. Egyptenaren hielden er ook van: farao Toetanchamon werd met een parfumkruik lavendel aan zijn zijde in de graftombe gelegd. En het alleroudste: de eerste lavendelstruik zou in de hof van Eden hebben gestaan. Adam en Eva namen een twijgje van de plant mee, toen ze uit het paradijs werden verdreven.
Terug naar nu
Voor de mens is lavendel een genot omdat niet ze alleen tijdens de bloei zo heerlijk geurt, ook in het hele vroege voorjaar hoef je de plant maar even aan te raken en dat zoete parfum komt vrij uit de blaadjes. Insecten zoals koolwitjes, hommels en vooral bijen zijn dol op de bloemen. Vandaar die Franse advertentietekst.
Voor de mens is lavendel een genot omdat niet ze alleen tijdens de bloei zo heerlijk geurt, ook in het hele vroege voorjaar hoef je de plant maar even aan te raken en dat zoete parfum komt vrij uit de blaadjes. Insecten zoals koolwitjes, hommels en vooral bijen zijn dol op de bloemen. Vandaar die Franse advertentietekst.
Ook voor kleinbetuinde mensen of balkontuiniers is lavendel bereikbaar. Zet de plant in een grote pot en op een zonnig plekje. Zorg er bovendien voor dat de humusrijke grond los blijft en dat er geen water onderin blijft staan. De snoei gebeurt in twee etappes: in het najaar alleen de dode bloempjes eruit en na de winter (april) de scheuten inkorten tot 15 à 20 centimeter. Maar pas op: snoei niet tot op het hout, want dat loopt nooit meer uit. Het blijft met lavendel een beetje experimenteren en oefenen, want hoe je ook je best doet, er gaan toch regelmatig struiken dood (terwijl ze voor een plant ook de zeer eerbiedwaardige leeftijd van 30 jaar kunnen bereiken!).
Stekmaand bij uitstek
Gelukkig kun je zelf lavendel heel goed stekken. Dat scheelt enorm, want een beetje lavendelplant kost tot zeven euro in het tuincentrum. Augustus is de beste stekmaand volgens neerlandstuin.nl: “Gebruik voor het stekken niet-bloeiende delen van de plant. Stukken van ongeveer tien centimeter. Snij aan de onderkant van de stek, onder de bladeren, de stengel met een scherp mes door. Knip de kop aan de bovenkant van de stek boven de bladeren door. Steek de stek(ken) in een bak of ruime pot gevuld met potgrond gemengd met gelijke delen zand. Dek de bovenlaag af met scherp zand. Zet de stekken niet in de volle zon, morgenzon mag wel. Begiet de stekken regelmatig met een beetje water. Gebruik van groeistof (Rhizopon) bevordert de beworteling, maar is niet per se nodig. Plant de stekken in het voorjaar uit. In de winter de stekken vorstvrij bewaren.”
Gelukkig kun je zelf lavendel heel goed stekken. Dat scheelt enorm, want een beetje lavendelplant kost tot zeven euro in het tuincentrum. Augustus is de beste stekmaand volgens neerlandstuin.nl: “Gebruik voor het stekken niet-bloeiende delen van de plant. Stukken van ongeveer tien centimeter. Snij aan de onderkant van de stek, onder de bladeren, de stengel met een scherp mes door. Knip de kop aan de bovenkant van de stek boven de bladeren door. Steek de stek(ken) in een bak of ruime pot gevuld met potgrond gemengd met gelijke delen zand. Dek de bovenlaag af met scherp zand. Zet de stekken niet in de volle zon, morgenzon mag wel. Begiet de stekken regelmatig met een beetje water. Gebruik van groeistof (Rhizopon) bevordert de beworteling, maar is niet per se nodig. Plant de stekken in het voorjaar uit. In de winter de stekken vorstvrij bewaren.”
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Maandag, woensdag en vrijdag versturen wij je alle informatie uit de radio en tv-uitzending en het laatste internetnieuws.
