Tiny Forest: bos op kabouterschaal

Het oerbos in een snelkookpan; dat is het principe van een Tiny Forest: een bos zo groot als een tennisbaan, maar dertig keer dichter begroeid en honderd keer biodiverser.

Een bos ter grootte van een tennisveld is misschien wel dé oplossing om op een klein oppervlak veel biodiversiteit in stedelijk gebied te realiseren en gelijktijdig te zorgen voor een leer- en ontmoetingsplek voor jong en oud in de wijk. Daan Bleichrodt van het IVN , Instituut voor Natuureducatie, haalde de methode daarom naar Nederland en legde in december 2015 de eerste Kleine Wildernis aan in Zaandam.

Het idee van het Tiny Forest is afkomstig van de Indiase Shubendhu Sharma. Hij ontwikkelde de methode toen hij voor Toyota CO2-compensatie moest zoeken bij een fabriek. Door de bomen en struiken dicht op elkaar aan te planten en de bodem op een bepaalde manier te bewerken, groeit het bos tot tien keer sneller dan een gewoon bos. Sharma baseerde zich weer op de inzichten van de Japanner Akira Miyawaki, die bossen aanlegt volgens deze specifieke methode, waarbij alleen wordt gebruikgemaakt van inheemse soorten. Wereldwijd zijn er circa 100 van deze kabouterbossen.

Ecoloog Fabrice Ottburg van Wageningen University onderzoekt samen met collega Dennis Lammertsma en Hugh Jansman de ontwikkeling van de Kleine Wildernis, zoals IVN het Tiny Forest in Zaandam noemt. Zij inventariseren samen met vrijwilligers wat er aan leven in het bos zit. Wat valt er nu na ruim een jaar al aan biodiversiteit te zien? En gaat dat sneller dan bij een gewoon bos?

In Zaandam zijn twee kleine bosjes aangelegd. Eentje grotendeels volgens de richtlijnen die gelden voor een Tiny Forest: 80% snelgroeiende  bomen en struiken en 20% langzaam groeiende. En de ander met minder strikt voorgeschreven bomen, struiken en kruiden. Er wordt vergeleken waar de biodiversiteit het hoogst is. Omdat er in Zaandam vruchtbare kleigrond zit, gaat de bosontwikkeling snel. Snelle groeiers zoals wilg en els kunnen in een à twee jaar een spurt maken van 40 cm naar 3 meter. Dat is wel even anders dan de droge zandgronden waar Shubhendu Sharma zijn Tiny Forest aanplantte!