Thoreau en Thijsse

De naam Thoreau wordt meestal in verband gebracht met Frederik van Eeden en zijn Bussumse kolonie Walden. Toch is het vooral Jac P Thijsse die zich liet inspireren door deze Amerikaanse natuurschrijver. Thijsse bivakkeerde weliswaar niet twee jaar in een bos, maar wist net als Thoreau met zijn publicaties een groot publiek te bereiken.

Afgelopen week werd er naar aanleiding van de tweehonderdste geboortejaar van Henry David Thoreau een symposium gehouden in het bezoekerscentrum Stadszigt van Natuurmonumenten  bij het Naardermeer. Bioloog en schrijver Jelle Reumer presenteerde er zijn boek ' Natuur als misverstand' met een verzameling beschouwingen over Thoreau van diverse schrijvers. 

Leen Dresen is cultuurhistorica en schrijft over de verwantschap tussen Thoreau en Thijsse. Waar Thoreau meestal wordt afgeschilderd als de avonturier die de natuur vooral beschreef als ongerepte wildernis, is het beeld van Thijsse meestal die van de brave schoolmeester die meer affiniteit had met aangeharkte natuur. Niets is minder waar, volgens Dresen.

Henry David Thoreau (12 juli 1817 - 6 mei 1862), was een Amerikaans essayist, leraar, sociaal filosoof, natuuronderzoeker en dichter. Zijn artikelen, essays, dagboeken en gedichten vullen bij elkaar ruim twintig boeken. Daarnaast was hij een enthousiast natuurwaarnemer. Vooral in zijn latere jaren bestudeerde Thoreau verschijnselen zoals de bloeiperiode van de planten en de verspreiding van boomsoorten in detail. Met zijn engagement voor natuurbehoud en zijn streven om in harmonie met de natuur te leven werd hij een voorloper en inspirator van de ecologie als wetenschap.

Thoreau was een voorloper van de milieubeweging. Hij was zich ervan bewust dat het milieu moest worden behouden. Pas dan kon de mensheid volgens hem uiteindelijk echte vooruitgang te boeken. Thoreau onderzocht destijds al mogelijke bronnen van energie, zoals golfslag-, zonne- en windenergie. Hij pleitte voor een rationeel gebruik van natuurlijke bronnen en voor de bescherming van fauna en flora.

Jacobus Pieter Thijsse (25 juli 1865 - 8 januari 1945) was een Nederlands schrijver, onderwijzer en natuurbeschermer, die vooral bekend werd door zijn vele bijdragen op het gebied van de natuureducatie, veldbiologie en natuurlijke historie. Van de vele boeken die Thijsse schreef, vaak met zijn vriend Eli Heimans, zijn waarschijnlijk het meest bekend de voor leken goed bruikbare flora en de Verkade-albums. Hij was mede-oprichter van het tijdschrift De Levende Natuur en zette zich in voor het behoud van het Naardermeer, het eerste beschermde natuurmonument in Nederland. Hij stond aan de wieg van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland en was actief in veel andere organisaties voor natuurstudie en -bescherming.

Thijsse kreeg op verschillende manieren erkenning voor zijn bijdragen en ook in de eenentwintigste eeuw is er nog waardering voor zijn werk in het kader van natuurstudie en -bescherming.