Teylers museum toont rol slavernij in Audubons werk

De meeste mensen kennen zijn bekendste werk wel: een kromgebogen flamingo met het hoofd naar de grond. Maar de 18e eeuwse natuurhistoricus en kunstschilder John James Audubon (1785-1851) blijkt ook een zeer duistere kant te hebben: hij was een racistische slavendrijver. Iets wat onderbelicht is in zijn biografieën en tentoonstellingen.

Daar kwam verandering in toen dit voorjaar de Amerikaanse en zwarte schrijver, bioloog en vogelaar Joseph Drew Lanham het artikel schreef onder de titel:  “ What Do We Do About John James Audubon?”. Hierin laat Lanham zien hoe de overwegend witte wereld van natuurbeschermers zo lang de waarheid rondom hun held weigerden te erkennen.

Joseph Drew Lanham beschrijft in het artikel hoe Audubon slaven kocht, hield en verkocht.  Inmiddels heeft de National Audubon Society zijn naamgever openlijk betiteld als ‘racist’.  Ook het Haarlemse Teylers museum paste haar tentoonstelling “Vogelpracht” met onder meer werk van Audubon aan. “ We weten niet meer wie de slaafgemaakten waren die Audubon thuis en tijdens zijn expedities voor zich liet werken. Zoals twee mannen die hij na afloop van een boottocht over de Ohio in 1819 met boot en al te koop zette als handelswaar”  aldus een van de in het museum gepubliceerde teksten.

Audubons werk dateert uit de tijd dat onderzoekers voor het eerst zelf de natuur in gaan om vogels te bestuderen. Daarmee veranderen de vogelstudies zichtbaar. In 1827 verschijnt The Birds of America, waarin Audubon levensechte vogels toont, die zo van het papier weg te lijken  vliegen. Het werk krijgt grote invloed op de manier waarop vogels worden bestudeerd en afgebeeld. De pracht en invloed van zijn tekeningen staat in schril contrast met zijn verleden als slavendrijver. Maar juist het benoemen van deze beide kanten van kunstenaars zoals Audubon, daar gaat het volgens Joseph Drew Lanham om: “Seeing beauty and advocating for justice are not mutually exclusive acts. I would argue that one can feed the other powerfully.”