Terschelling in beweging

Deze week komen we met onze zeilboot aan op Terschelling, het derde eiland van onze waddentoer. Milouska neemt een duik in het water bij de haven, op zoek naar het leven op de steigerpalen. Ook telt ze in alle vroegte de vogels die het eiland rijk is. Menno is bij een biologische weidevogelboer, en gaat het wad op om een fuik te legen. En natuurlijk zijn ze volop op het strand te vinden, waar het, zonder dat je het doorhebt, krioelt van de diertjes.

Terschelling (Skylge in het Fries) bestaat uit maar liefst 80 procent natuurgebied! Denk aan de Boschplaat, het Groene Strand, de Noordsvaarder, de Kroonpolder, Eldorado en natuurlijk gewoon die hele brede mooie stranden en duinen. De stuivende duinen van Terschelling behoren tot de grootste aaneengesloten stuivende duingebieden in West Europa. Deze stuifduinen zorgen voor zeer afwisselende, dynamische natuur zoals kwelders, natte en droge duinvalleien, allerlei soorten duinen. En daarmee voor heel veel gevarieerde plantengroei, en vooral veel vogels.

Dat is niet altijd zo geweest. Toen Staatsbosbeheer in 1910 naar het eiland kwam, hadden ze de opdracht gekregen de duinen juist vast te leggen. Voor de veiligheid. Sinds die tijd is dus juist geprobeerd om dit natuurlijke proces te beheersen. Door het aanplanten van helmgras en het plaatsen van schermen dacht men de duinen tegen afslag en zeespiegelstijging te beschermen. Maar het werkte juist averechts: het resultaat was steeds smallere kuststrook waar zand verdween.

Tegenwoordig denkt men dus dat het juist werkt om de natuur haar gang te laten gaan. Op sommige plekken mogen de duinen weer stuiven. Voor de natuur is dit ook belangrijk. Duinen verjongen daardoor steeds. Er ontstaat een afwisselend gebied van natte duinvalleien, begroeide en onbegroeide duinen, kwelders. Het zand, afkomstig uit zee, bevat veel kalk waardoor planten als zeepostelein, loogkruid, zeeraket, kleine teunisbloem en de blauwe zeedistel gaan groeien. In de nieuwe valleien vinden soorten als groenknolorchis, parnassia en knopbies een plek.