Temperatuur bepaalt bloei klein hoefblad

De eerste bloeiende exemplaren van klein hoefblad zijn gesignaleerd. Door de koude start van het jaar is dit ongeveer gelijk met het, eveneens koude, voorjaar van 2009 en een stuk later dan in het zachte voorjaar van 2008. Toen stonden deze gele bloemetjes op 9 februari al door het hele land vrolijk te bloeien. Klein hoefblad is een typisch voorbeeld van een plant waarbij het tijdstip van bloei sterk afhangt van de temperatuur in de eerste maanden van het jaar.

Bij De Natuurkalender zijn de eerste waarnemingen van bloeiend klein hoefblad (Tussilago farfara) binnengekomen. Nu nog voornamelijk uit het zuidwestelijke deel van ons land. Vorig jaar lag de mediaan (middelste) van de eerste waarnemingen op 13 maart; de eerste waarnemingen waren toen iets eerder dan nu. In het veel warmere voorjaar van 2008 was dit ruim een maand eerder: op 9 februari. Vroeger werd het eerste bloeiende klein hoefblad gemiddeld pas op 18 maart gezien.

Klein hoefblad is een voorbeeld van een plant waarbij het bloeitijdstip afhankelijk is van de temperatuur in de periode voorafgaand aan de bloei. Voor klein hoefblad geldt dat de gemiddelde temperatuur in de eerste 80 dagen van het jaar het moment van bloei bepaalt. Tijdens een warm voorjaar bloeit klein hoefblad dus eerder. Dit is duidelijk te zien in de onderstaande figuur waarin het moment van bloei (x-as) staat uitgezet tegen de gemiddelde teperatuur in de eerste 80 dagen van het jaar (y-as). Voor de grafiek zijn gegevens gebruikt uit de periodes 1954-1967 en 2001-2003. De gemiddelde temperatuur in deze periodes varieerde tussen -2° en 6° Celsius; de gemiddelde eerste bloeidatum tussen 24 februari (2002) en 11 april (1947).

De gemiddelde temperatuur in de eerste twee maanden van dit jaar bedroeg 0.5°Celsius (-0,5° C in januari en 1,6° C in februari). Uitgaande van die gemiddelde temperatuur zou de gemiddelde eerste bloei waarneming uitkomen op 24 maart. Omdat het natuurlijk niet waarschijnlijk is dat maart net zo koud zal zijn als de eerste twee maanden van het jaar, zal de gemiddelde bloeidatum dit jaar ergens halverwege maart zal plaatsvinden. De eerste bloeiende exemplaren in het zuidwesten van het land zijn hier mooie voorbodes van.

Geef ook uw eerste waarneming van klein hoefblad door via www.natuurkalender.nl!

Tekst: Sara Mulder, De Natuurkalender