Studenten willen duurder vlees en goedkopere vegetarische maaltijden

Door heel het land sturen studenten vandaag brieven naar hun onderwijsinstellingen met daarin het verzoek om de prijzen aan te passen in de bedrijfsrestaurants. Ze willen minder betalen voor gezond eten en een eerlijke, hogere prijs betalen voor dierlijke producten. Deze oproep is het gevolg van de succesvolle pilot op TU Eindhoven, hogeschool Zuyd Maastricht en Wageningen Universiteit waar de vleesprijs omhoog ging en de prijs voor vegetarische maaltijden, groente en fruit omlaag. 

Uit deze pilot van de TAPP coalitie, GreenDish en Studenten voor Morgen kwam naar voren dat een gemiddeld 40 procent hogere, eerlijke vleesprijs in praktijk geen probleem is. Femke Hermans, voorzitter van Studenten voor Morgen: “Wij begrijpen de weerstand tegen milieuheffing op vlees dan ook niet, die sommige politici hebben. Een ruime meerderheid van de bevolking is hier voorstander van, ook stemmers op VVD en CDA.” De resultaten van de pilot waren verbluffend: tijdens de twee maanden van de pilot ging de vleesconsumptie met 20 procent omlaag en de consumptie van van gezonde vegetarische maaltijden en van groente en fruit met een factor seven omhoog.  

Slechts op één locatie werd af en toe geklaagd over de prijs, maar met de toelichting waarom de prijsaanpassing goed is voor het klimaat, vond iedereen het een prima plan. Uit enquêtes bleek dat de tevredenheid tijdens de pilot groeide, opmerkelijk, want studenten hebben een minimuminkomen. Ook cateraars waren tevreden en overwegen door te gaan of uit te breiden. Hermans: “We roepen nu alle hogescholen en universiteiten op permanent voedselprijzen aan te passen: gezond en duurzaam eten goedkoper, ongezond en niet duurzaam eten duurder. Dit kunnen alle horeca toepassen maar nog beter zou zijn als de overheid een eerlijke vleesprijs in heel Nederland invoert”.  

Vandaag stemt de Tweede kamer over een motie van PVV of er wel of niet een vleesheffing moet komen. Als het aan studenten ligt geen moeilijke vraag. Al in 2020 vroegen studentenraden aan hun onderwijsinstellingen voor een eerlijke prijs voor vlees in de kantines. Fabian Engelsman, lid van de Universitaire Studentenraad Nijmegen heeft zich hier destijds tevergeefs voor ingezet. “Deze wens leeft breed bij studenten, het is tijd voor actie! Universiteiten moeten nu waarmaken dat ze willen bijdragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties en gehoor geven aan het laatste IPPC klimaatrapport. Vlees heeft een negatieve impact op in ieder geval negen van de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN en voor vlees zou dan ook volgens veel studenten een ‘true price’ moeten komen”. 

De pilot hield in dat voor vlees een eerlijke prijs werd betaald inclusief de milieukosten van broeikasgassen, stikstof, fijn stof en biodiversiteitsverlies: 20 eurocent per ons kip, 45 eurocent per ons varkensvlees en 57 eurocent per ons rundvlees. De extra inkomsten die cateraars hiermee ophalen, werden gebruikt om vegetarische maaltijden en groente en fruit in prijs te verlagen. Bij de laatste interventie ten opzichte van de nulmeting in december 2021 bleek het aandeel van verkochte producten met vlees met 20 procent is afgenomen van 47,8 procent van alle verkochte cateringproducten naar 38,3 procent bij de laatste interventie met de ‘reële’ vleesprijs in combinatie met een 9 procent lagere prijs voor vegetarische maaltijden, groente en fruit en communicatie over de pilot (0 procent btw). Uit de pilot bij de drie onderwijsinstellingen bleek dat deze producten een factor 7 vaker werden gekocht bij de laatste interventie ten opzichte van de nulmeting. Bij de nulmeting was het aandeel van de plantaardige producten op het totaal van verkochte cateringproducten namelijk 2,6 procent, terwijl bij de laatste interventie dit aandeel was gegroeid naar 18,1 procent een factor 7 meer.  Universiteiten, hogescholen en cateraars die prijzen van gezond eten willen verlagen en van vlees verhogen, kunnen zich melden bij info@tappcoalitie.nl. 

Volgens CE Delft, gebaseerd op hun rapport uit 2018 ‘De Echte prijs van vlees’1, bedragen de externe milieukosten voor rundvlees, varkensvlees en kippenvlees per ons respectievelijk 57 eurocent, 45 eurocent en 20 eurocent. Dit bleek uit een CE Delft rapport in opdracht van de TAPP Coalitie ‘Duurzaamheidsbijdrage op vlees’. In deze kostenraming zijn kosten voor o.a. emissies van broeikasgassen, fijnstof, stikstof en biodiversiteitsverlies meegenomen. Dierenwelzijn, gezondheidsschade door de consumptie of productie van vlees, watervervuiling en andere effecten zijn (nog) niet meegenomen. De WUR berekent momenteel in opdracht van TAPP Coalitie en Vegetariers de meerprijs van vlees als alle schadekosten voor gezondheid meegerekend zouden worden in de prijs. Er zijn wetenschappelijke indicaties dat het hierbij om bijna 4 euro per kg bewerkt vlees gaat en bijna 1 euro per kg rood vlees2. Een landelijke eerlijke vleesprijs heeft volgens onderzoek3 als gevolg dat er minder vlees en meer groente en vleesvervangers geconsumeerd zullen worden. Doordat de vleesconsumptie afneemt zal het aantal patiënten in Nederland met diabetes, beroertes en dikke darmkanker met bijna 9000 per jaar dalen, en zorgkosten dalen fors, berekende het PBL (publicatie 20 april 2020 Brede Maatschappelijke Heroverwegingen, effecten reele vleesprijs). Op het gebied van klimaat zorgt een eerlijke vleesprijs conform voorstel TAPP Coalitie volgens BL voor 2 Mton minder CO2 eq. emissie.  

Bron: Studenten voor morgen