Steef Cornelissen: De mannetjes leggen de eieren

Het is niet algemeen bekend dat bij vogels, in tegenstelling tot wat bij mensen en vele andere diersoorten het geval is, de mannetjes de eieren leggen.

Maar niemand zal ontkennen dat winterkoning, kwartelkoning, baardmannetje, snor, mannetjesputter, kemphaan, paapje, frater, goudhaantje, monniksgier, secretarisvogel en bokje allemaal eieren leggen; en dat het hier om mannetjes gaat mag uit hun naam wel duidelijk zijn. Wat dacht u anders van de papagaai. Of de uil, duidelijk een mannetje, denk aan Vader Uil en Meneer de Uil, en die legt eieren. Maar juffrouw Ooievaar dan zult u zeggen, nou niemand die gelooft dat juffrouw Ooievaar ooit tot de geslachtsdaad zal overgaan. Hetzelfde geldt uiteraard voor het nonnetje. De Jan van Gent legt eveneens een ei; van Jeannet van Gent heb ik dat nog nooit horen vertellen. Voorts kent u waarschijnlijk de uitspraak: In mei leggen alle vogels een ei, behalve de koekoek en de griet, die leggen in de meimaand niet. Hoort u het: de griet – het vrouwtje dus, legt geen ei.
 
Iemand vroeg me eens: ja maar de Tripmadam dan; ja de Tripmadam, maar dat is dan ook geen vogel, maar een plant en bij planten leggen de vrouwtjes de eieren: Roos, Hyacinth, Dahlia, Margriet, Marjolein, Viola, Heksenkruid; alleen de Wilde Bertram en de Kale Jonker vormen daar een uitzondering.
 
Wat de vogels betreft, hebben we nog de kraai. Nou kraaien, vooral dan zwarte kraaien waren van oudsher mannetjes; tegenwoordig zie je er op een kerkhof wel eens een vrouwtje tussen lopen, maar dat is een uitzondering. Tenslotte de holenbroeders, een soort kluizenaars dus, zoals mees, specht, ringmus, steenuil, gierzwaluw, allemaal holenbroeders, mannetjes dus, die eieren leggen. Holenzusters bestaan niet.
 
Blijven de twijfelgevallen: de merel, ja inderdaad, een vrouwtje die eieren legt, een uitzondering evenals het waterhoen en wellicht ook de huismus. De gans ook, maar daarvan denkt men dat het homo's zijn, en dat geldt met name voor de brandgans
Zo leer je nog eens wat.