Staatssecretaris: geen watercrisis zoals stikstofcrisis verwacht

Staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat verwacht niet dat de waterkwaliteit in Nederland zo ver achteruit zal gaan, dat het land ‘op slot’ moet, zoals tijdens de stikstofcrisis gebeurde. Die verwachting komt als reactie op deskundigen die in NRC waarschuwen voor een watercrisis.

Vanaf 2027 moet Nederland voldoen aan Brusselse richtlijnen voor waterkwaliteit, maar volgens de deskundigen is de kans klein dat Nederland dat gaat halen. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) doet regelmatig onderzoek naar de ecologische toestand van wateren in Nederland. De laatste keer, in 2019, bleek minder dan 1 procent van de wateren in goede staat te verkeren. Van alle EU-landen scoort Nederland daarmee het slechtst. “De kans dat in 2027 alle wateren wél voldoen, is erg klein”, zegt Frank van Gaalen (onderzoeker bij het PBL) in NRC.

Maar volgens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat valt dat dus wel mee. Het niet halen van de doelen wordt gezien als risico, mede wegens de boetes die Brussel kan opleggen. De kans dat de waterkwaliteit zo slecht wordt, dat Nederland ‘op slot’ gaat, acht het ministerie echter minder groot. Mogelijk moeten de bouw of bedrijfsprocessen lokaal worden gestopt omdat de waterkwaliteit anders te veel verslechtert, volgens de staatssecretaris, maar waterproblemen komen vaak niet op landelijke schaal voor.

In 2019 oordeelde de Raad van State dat Nederland zich niet hield aan de EU-afspraken omtrent stikstof. Sindsdien hebben we te maken met de stikstofcrisis. Er daalt te veel stikstof neer in kwetsbare natuurgebieden, zogeheten Natura 2000-gebieden, omdat deze onvoldoende worden beschermd. Daarom is de overheid aan de slag gegaan om de stikstofuitstoot te verminderen.

Dat leidde tot een aantal ingrijpende maatregelen, zoals de maximumsnelheid die overdag verlaagd werd naar 100 km/u. Ook lagen veel bouwprojecten stil, en kreeg de agrarische sector te maken met een heleboel nieuwe regels en steunmaatregelen. Volgens het RIVM is de agrarische sector verantwoordelijk voor bijna de helft van de stikstofuitstoot. De druk op de sector leidde tot meerdere boerenprotesten in het land.

Nederland zal voldoen aan de wettelijke eisen van de Europese Unie, aldus staatssecretaris Heijnen, zolang de voorgenomen plannen worden uitgevoerd. Wel staat volgens haar vast dat Nederland “vol aan de bak” moet. Afgelopen vrijdag werd een groot pakket met maatregelen vastgesteld.

D66-Kamerlid Tjeerd de Groot is er niet gerust op dat de plannen daadwerkelijk worden uitgevoerd en dat Nederland in 2027 zal voldoen aan de eisen. Hij vindt dat het kabinet strenger moet zijn naar de gemeenten en provincies. Volgens De Groot is het goed dat het kabinet actie wil ondernemen, "maar het is ontzettend laat".

 Bron: ANP, NRC en RIVM