Sprinkhanen uit het zuiden

Rosevleugelsprinkhaan, schildboomsprinkhaan, kiezelsprinkhaan... De laatste jaren vinden we steeds vaker mediterrane soorten in ons land. Maar ook zuidelijke cicaden en krekels blijken het hier prima naar de zin te hebben. Gaat Nederland klinken als een Frans terras in de zomer?

Rosevleugelsprinkhaan
Nog geen week geleden werd bij Bunde langs de Geul de mediterrane rosevelugelsprinkhaan gevonden ( Calliptamus italicus ).  De rosevleugel is te herkennen aan de roze achtervleugels, die opvallen bij het opvliegen. Verder is de soort fors en donker, en lopen er verticale strepen over de ogen. De mannetjes maken zachte geluiden met de kaken (slechts op vijftig centimeter afstand hoorbaar) en zijn een stuk kleiner dan de vrouwtjes. In Midden- en Zuid-Europa komt de soort algemeen voor op allerlei droge en stenige plaatsen, zoals berghellingen, groeves en wegbermen. 

Schildboomsprinkhaan
In december vorig jaar vond een vleermuisexpert nota bene de zuidelijk schildboomsprinkhaan (Cyrtaspis scutata) en het dier was zelfs nog aan het baltsen. Opmerkelijk voor de tijd van het jaar.  De slome sprinkhaan komt van oorsprong voor in landen rondom de Middellandse zee waar die jaagt op langzame insecten. De sprinkhaan uit Zuid-Europa is vermoedelijk meegereisd met geïmporteerde bomen.

Kiezelsprinkhaan
De kiezelsprinkhaan ( Sphingonotus caerulans ) is meestal langs het spoor te vinden. De kiezelsprinkhaan is een vrij grote veldsprinkhaan, met lichtblauwe achtervleugels, die zichtbaar worden als het dier opvliegt. De soort duikt de laatste jaren op steeds meer plekken op in Noordwest-Europa. In 2010 werd de eerste kiezelsprinkhaan voor Nederland ontdekt, op een verlaten spoorwegterrein in Rotterdam. Er werden ook populaties aangetroffen op de Maasvlakte en op spoorterreinen bij Arnhem, Molenhoek en op een andere plek in Rotterdam. De kiezelsprinkhaan lijkt dus vaste voet aan de grond te hebben in ons land.

Spoorkrekel
Maar ook de spoorkrekel ( Eumodicogryllus bordigalensis ) houdt zich het liefst op in de buurt van een spoorlijn. Hoe de krekel zich verspreidt, is nog onduidelijk. Vermoedelijk liften de dieren mee met treinen. Maar aangezien jonge dieren ook vleugels hebben waarmee zij kunnen vliegen, is het ook mogelijk dat zij zich op natuurlijke wijze verspreiden.

Grotespitskopsprinkhaan
Het is een kwestie van tijd totdat ook de grote spitskopsprinkhaan en de zaagsprinkhaan zich aandienen, die zijn inmiddels al gevonden in België. Het lijkt erop dat door de klimaatverandering mediterrane soorten zich steeds meer thuis voelen in ons land. Maar ook verandering van het landschap kan een rol spelen.