Exotische vogelsoorten uit Zuid-Europa zijn over vijftig jaar een begrip in Nederland. Dat zegt Ruud Foppen van de vereniging SOVON Vogelonderzoek Nederland.
Samen met de Vogelbescherming en de Universiteit van Durham heeft SOVON de Klimaatatlas Europese Broedvogels samengesteld. Deze atlas, die zij volgende week in Den Haag presenteren, biedt inzicht in de gevolgen van de klimaatverandering voor 540 Europese vogelsoorten. Ook een groot aantal andere Europese landen presenteert volgende week de atlas.
De Klimaatatlas geeft volgens Foppen onder meer een beeld van de leefomgeving van vogels over vijftig jaar. Zo zal de in Nederland bekende spotvogel verdwijnen. Daarvoor in de plaats komt de orpheusspotvogel, een nu nog exotische familie uit Zuid-Europa.
De onderzoeker constateert twee fenomenen. ,,Aan de ene kant zie je dat vogels die zuidelijk leven naar het noorden trekken. Verder zie je soorten die alleen in noordelijke gebieden voorkomen. Hun leefgebied wordt kleiner en soorten zullen uitsterven'', aldus Foppen.
Vogelsoorten die op termijn zullen verdwijnen uit Nederland zijn behalve de spotvogel ook de velduil en de kemphaan. ,,Over enige decennia is het klimaat hier volstrekt ongeschikt voor deze vogels'', aldus Foppen. ,,Je zult zien dat Nederland een transportland wordt voor vogels die zich hier nu nog vestigen.''
De opvolging van deze vogels komt volgens Foppen uit Zuid-Europa. ,,De orpheusspotvogel zal in Nederland over enkele tientallen jaren makkelijk kunnen leven. En de Provençaalse grasmus, die langs de Middellandse Zee leeft, kan over vijftig jaar met gemak tot in Denemarken komen.''
De vale gier, die bijvoorbeeld in juni vorig jaar al boven Nederland werd gesignaleerd, is volgens de vogelonderzoeker ,,een speciaal geval''. De populatie van de roofvogel, afkomstig uit de Spaanse Pyreneeën, is de laatste jaren ,,spectaculair gegroeid''. Op zoek naar voedsel trekken ze richting het noorden en ook Nederland zal volgens Foppen regelmatig bezoek krijgen van de vale gier.
Foppen noemt de ontwikkelingen door de klimaatverandering ,,uitermate interessant'' voor vogelonderzoekers. Snelle klimaatsveranderingen doen vogels echter vaak de das om. ,,Wat wij moeten doen, is de kwaliteit en grootte van de natuurgebieden op peil houden. Alleen dan kunnen vogels de veranderingen van het klimaat doorstaan.''