Spot de koekoeksbij

Sachembijen ( Anthophora plumipes ) zijn er als de kippen bij. Al vroeg in het voorjaar kun je deze hommelachtige bijen zien in de tuin. Een goede manier om ze te bekijken is om op een zonnige dag bij een bosje longkruid te gaan zitten. De mannetjes hebben opvallende lange haren op de middenpoten. De vrouwtjes  vliegen op de bloemen van deze plant om daar stuifmeel en nectar te verzamelen. De mannetjes kennen de gewoonten van de dames en patrouilleren van het ene bosje longkruid naar het andere op zoek naar een partner. Ze staan dan vaak als een kolibri stil bij de bloemen. Als het longkruid is uitgebloeid zijn de sachembijen verdwenen.

Parasiet
Zoals bij veel bijen heeft de sachembij ook een parasiet: de bruine rouwbij ( Melecta albifrons ), ook wel koekoeksbij genoemd. Ze maken geen eigen nest, maar leggen de eieren in het nest van de sachembij. De larve van de parasiet doodt de larve van de sachembij en eet dan de voedselvoorraad op. 

Insluiper
Hiervoor moet de bruine rouwbij in het nest kruipen van de sachembij waarbij ze vaak al aangevallen worden door rechtmatige eigenaren die het nest verdedigen. In het nest bevindt zich de broedcel waar de sachembij al eitjes in heeft gelegd. De insluiper moet nu een gaatje boren in de aarden deksel. Daarna steekt ze de achterlijfspunt door het gaatje en plakt het ei aan de binnenkant van de deksel of tegen de bovenkant van de wand van de broedcel. Tenslotte metselt ze de deksel weer met aarde dicht.

Gastheren
De hele operatie kan drie kwartier tot anderhalf uur duren. Alleen al het afsluiten van de broedcel kost ongeveer 10 minuten. Dat doen ze met grond en plantendelen uit de directe omgeving. Binnen zes dagen kruipen de ‘koekoekslarven’ uit de eieren. Ze zijn ruim twee dagen eerder rijp dan die van de gastheren. De jonge larve doodt eerst het ei van de gastheer of de jonge larve, vervelt en begint daarna aan de voedselvoorraad.

Dovenetel
De bruine rouwbij lijkt wel wat op een langgerekte sachembij en is te herkennen aan de lichte vlekjes op het achterlijf. Ze bezoeken voor nectaropname longkruid, maar ook dovenetel, zenegroen en kattenkruid. De bijen slapen terwijl ze zich met de kaken vastbijten aan plantenstengels. Deze bijensoort zorgt voor meer dan 20% sterfte bij haar gastheer. De bruine rouwbij is een van de vele soorten koekoeksbijen.  

Bron: EIS
Foto rouwbij: Ekster. Kijk voor de nieuwste foto's van Ekster op Vroege Vogels fotogalerij