Advocaat van de natuur en spreekbuis van het milieu.
Specht krijgt geen hoofdpijn
•
700 keer bekeken
• 
Een spechtenkop is een waar wondertje. In het voorjaar roffelt hij er lustig op los om zijn territorium af te bakenen. Door het jaar heen zoekt hij al hamerend naar insecten onder de schors van boomstammen. De lokroffel verschilt van het hamerende geluid dat hij maakt. Ook hakt hij al kloppend een nest uit, waar later de eieren in worden gelegd. De specht klopt achter elkaar door, soms wel 12.000 keer per dag. Hierbij staat zijn kop bloot aan zeer sterke krachten. Hoe kan het dat de specht daar geen hoofdpijn van krijgt? Het antwoord heet: vertraging
Spechtenkop
Als er één dier is dat weet om klappen op te vangen dan is het de specht wel. Met zeer grote snelheid beweegt hij zijn snavel naar het hout. Daar aangekomen komen snavel en kop abrupt tot stilstand. Tijdens het kloppen ondervindt zijn hoofd zo een vertraging tot wel 1200 G (wat G is leggen we zo uit). Wij zouden dat niet overleven maar de specht heeft er geen last van. De vertraging van de spechtenkop is vele malen sterker dan die van een frontale autobotsing.
Als er één dier is dat weet om klappen op te vangen dan is het de specht wel. Met zeer grote snelheid beweegt hij zijn snavel naar het hout. Daar aangekomen komen snavel en kop abrupt tot stilstand. Tijdens het kloppen ondervindt zijn hoofd zo een vertraging tot wel 1200 G (wat G is leggen we zo uit). Wij zouden dat niet overleven maar de specht heeft er geen last van. De vertraging van de spechtenkop is vele malen sterker dan die van een frontale autobotsing.
Tijdens een frontale autobotsing 100 G.
Vertraging spechtenkop tijdens het kloppen 1200 G.
Vertraging spechtenkop tijdens het kloppen 1200 G.
Versnelling (en vertraging, want dat is negatieve versnelling) wordt gemeten met de eenheid G. Als je versnelt in een opstijgend vliegtuig of een snel optrekkende auto, dan voel je dat je met meer dan je eigen gewicht tegen de stoel wordt aangedrukt (de G komt van het Engelse gravity). We ondervinden ons hele leven lang versnellingen en vertragingen - als ze echter heel groot worden dan kan ons lichaam daar niet tegen.
Spechtenonderzoek: dwarsdoorsnee
De onderzoekers So Sang-Hee Yoon en Sungmin Park van de Berkeley Universiteit in Californië wilden graag weten hoe het komt dat de specht geen hoofdpijn krijgt van die enorme klappen. Daarom besloten ze een spechtenkop te bekijken in een CT scanner die een driedimensionaal beeld van de kop maakt. De onderzoekers ontdekten vier belangrijke onderdelen in de spechtenkop die de klappen kunnen opvangen .
De onderzoekers So Sang-Hee Yoon en Sungmin Park van de Berkeley Universiteit in Californië wilden graag weten hoe het komt dat de specht geen hoofdpijn krijgt van die enorme klappen. Daarom besloten ze een spechtenkop te bekijken in een CT scanner die een driedimensionaal beeld van de kop maakt. De onderzoekers ontdekten vier belangrijke onderdelen in de spechtenkop die de klappen kunnen opvangen .
1. De snavel is zeer sterk maar elastisch.
2. Tussen de snavel en de hersenen van de specht zit een laag poreus bot. Deze koraalachtige laag absorbeert lage-frequentie-trillingen, waardoor deze niet doordringen tot de hersenen.
3. Onder aan de tong van de specht zit een elastische ondersteuning, die doorloopt over de hele schedel. Dit tongbeen verdeelt de klap gelijkmatig over de hele schedel.
4. Tussen de schedel en de hersenen zit een zeer dunne laag hersenvocht, waardoor er minder trillingen worden doorgegeven van de schedel naar de hersenen.?
2. Tussen de snavel en de hersenen van de specht zit een laag poreus bot. Deze koraalachtige laag absorbeert lage-frequentie-trillingen, waardoor deze niet doordringen tot de hersenen.
3. Onder aan de tong van de specht zit een elastische ondersteuning, die doorloopt over de hele schedel. Dit tongbeen verdeelt de klap gelijkmatig over de hele schedel.
4. Tussen de schedel en de hersenen zit een zeer dunne laag hersenvocht, waardoor er minder trillingen worden doorgegeven van de schedel naar de hersenen.?
Deze vier verschillende mechanismen zorgen er samen voor dat de hersenen van de specht goed beschermd zijn tegen het kloppen. En dat de spechten koppijnloos door het leven gaan.
Spechten in je eigen tuin
In Nederland komen zes soorten spechten voor. De groene, zwarte, grote bonte, middelste bonte en kleine bonte plus de draaihals. In tuinen heb je de meeste kans op de grote bonte specht (de middelste rukt op vanuit het zuiden), terwijl in het buitengebied de groene zich kan laten zien en horen.
In Nederland komen zes soorten spechten voor. De groene, zwarte, grote bonte, middelste bonte en kleine bonte plus de draaihals. In tuinen heb je de meeste kans op de grote bonte specht (de middelste rukt op vanuit het zuiden), terwijl in het buitengebied de groene zich kan laten zien en horen.
Foto: grote bonte specht van
Henk Janssen uit de Vroege Vogels Foto Galerij
Praat mee
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Maandag, woensdag en vrijdag versturen wij je alle informatie uit de radio en tv-uitzending en het laatste internetnieuws.
