Slib Hongarije catastrofe voor mens en natuur

Het giftige rode slib dat maandag wegstroomde uit een slibreservoir in Hongarije is een ,,catastrofe'' voor de natuur zegt Jos Kleinjans, hoogleraar Milieugezondheidkunde aan de faculteit Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Maastricht. Vier vragen aan Kleinjans over de gevolgen en effecten van deze ecologische ramp.

Wat zit er precies in het slib?
,,Dat is mij nog niet helemaal duidelijk. Maar het gaat om het slibreservoir van een aluminiumfabriek, dus er zal natronloog en bauxieterts in zitten. Plus ongetwijfeld nog een potpourri aan zware metalen zoals lood en cadmium.''

Wat zijn de effecten op dit moment?
,,Natronloog is een bijtend spul dat brandwonden kan veroorzaken bij contact met de huid. En als je het binnenkrijgt, brandt het inwendig. Het is een heel link spulletje. Als je ermee in contact komt, moet je het afspoelen met water. Nu de slibstroom de Donau heeft bereikt, zal het steeds verder verdunnen, wat goed is. Maar de vraag is natuurlijk: hoe hoog was de concentratie die is vrijgekomen en zullen de vissen in de rivier dit overleven?''

En de effecten op de lange termijn?
,,Die kunnen heel verstrekkend zijn. Het kan een groot risico voor de volksgezondheid zijn. De zware metalen komen in de bodem terecht en verontreinigen de voedselketen. Als het bijvoorbeeld op de gewassen terechtkomt en mensen eten dat, krijgen ze al die metalen binnen. Maar ook als het vee verontreinigd gras eet en mensen eten vlees van dat vee, krijgen ze het ook binnen.

Het is mij nog niet duidelijk wat voor metalen er precies in de grond zijn terechtgekomen, maar waarschijnlijk is cadmium en lood en die stoffen kunnen kankerverwekkend zijn. Of het leervermogen van kinderen kan aangetast worden, als ze teveel hiervan binnenkrijgen.''

Dus de bodem daar is nu onbruikbaar?
,,Als iets soortgelijks in het rijke westen van Europa zou gebeuren, zouden wij ons meteen afvragen of we de bodem nog kunnen gebruiken. Toen de Maas in Limburg in de jaren '90 overstroomde kwam er ook allemaal rivierslib in de uiterwaarden terecht, waar veel mensen een moestuintje hadden. Toen is deze mensen afgeraden om de gewassen te eten vanwege mogelijke schadelijke stoffen.

Maar het getroffen gebied in Hongarije is een stuk armer en veel mensen die er wonen zijn afhankelijk van de landbouw, dus ik vraag me af hoe het aangepakt gaat worden. Het is echt heftig hoor wat hier aan de hand is.''

Bron: ANP