Seizoensschema vlinders compleet in de war

De winter van 2006-2007 brak het ene warmterecord na het andere. Het lijkt of de natuur op sommige vlakken behoorlijk in de war is. Wat kunnen we daar bij de vlinders van merken?

Het meest in het oog springende fenomeen van de afgelopen winterperiode was de aanwezigheid van de atalanta in Nederland. In de maanden januari en februari werden in totaal meer dan tweehonderd meldingen van de atalanta doorgegeven. De eerste al op 2 januari. Ondanks de soms regenachtige en winderige dagen, werd er altijd wel ergens een atalanta gezien. Van ongeveer de helft van de dagen in januari en februari ontvingen we atalanta-waarnemingen, soms wel van enkele exemplaren bij elkaar. De temperatuur was natuurlijk ongekend hoog en kennelijk was er altijd wel ergens een zonnig moment dat voldoende was voor de vlinders om te gaan vliegen.

De op een na algemeenste vlinder betrof de dagpauwoog. Hier ontvingen we ruim vijftig meldingen van, de eerste op 5 januari. De kleine vos volgde met ruim veertig waarnemingen, de eerste kleine vos werd gezien op 3 januari. De gehakkelde aurelia en de citroenvlinder zijn tot nu toe van de vlinderoverwinteraars het minst gemeld. Maar beide met ruim twintig waarnemingen in de afgelopen tijd toch nog steeds talrijker dan in andere jaren. Er waren enkele ‘winterse’ dagen met veel vlinderwaarnemingen. 3 en 15 februari sprongen er echt uit met tussen de veertig en vijftig vlindermeldingen.

In de afgelopen wintermaanden zijn ook enkele bijzonderheden gezien. Opvallend was het vroeg verschijnen van de koolwitjes. Het klein koolwitje is inmiddels al circa tien maal gemeld, de eerste was al present op 2 februari. Het groot koolwitje werd voor het eerst gemeld op 15 februari. Ook was er al een waarneming van een koninginnenpage. Deze drie soorten overwinteren als pop en komen in de regel later tevoorschijn dan de vlinderoverwinteraars. Vooral bij de koninginnenpage is het waarschijnlijk zo geweest dat de pop op een warm plekje (op een verwarmde buitenmuur of binnenshuis bijvoorbeeld) heeft gezeten, waardoor de ontwikkeling sneller is gegaag. Ronduit spectaculair waren de meldingen van de rouwmantel. In het Brabantse Reusel en in de omgeving van Oostvoorne werden exemplaren gezien.

Zodra de dagen zonnig zijn en de temperatuur boven de 10 graden uitkomt, zijn alle vlinderoverwinteraars buiten te verwachten. De atalanta is het meest voor de hand liggend (gezien de hoge aantallen die al gezien zijn), maar op alle andere genoemde soorten maakt u zeker kans. Ook voor wat betreft de popoverwinteraars is het inmiddels zo’n beetje tijd. De beide soorten koolwitjes zullen vanaf nu zeker meer gemeld gaan worden en ook het klein geaderd witje zal binnenkort te verwachten zijn. Met wat geluk zijn ook boomblauwtje en landkaartje vanaf de tweede helft van maart buiten te bewonderen. Verrassingen zijn echter niet uitgesloten, want door de warme winter zijn veel schema’s van vlinders behoorlijk in de war. Opletten dus!

Bron: Natuurkalender