Rolf Roos: Natuur en oranje, een dubieuze liefde

Nederland houdt van oranje. En vanavond, als iedereen voor de buis zit voor Nederland-Mexico houdt onze natuur ook van oranje. Eventjes. Want de rust buiten, de stilte in de avond, zal een verademing zijn voor onze op zondag vaak overbevolkte natuurgebieden.

Maar houdt de natuur nu echt van oranje? Wie het weet mag het zeggen.  Heel goed zoeken in verre landen levert wel eens een oranje dier op. Een gifkikker uit Costa Rica. Een exotische vuursalamander.  Een enkel insect. Dieren die roepen: eet mij niet want ik ben vies en vreselijk giftig.  De Oerang Oetan is ook behoorlijk oranje en zou vanavond op de tribunes niet opvallen.

En onder de planten? Iemand wel eens een oranje plant gezien? Maak een langeafstandswandeling over de Veluwe: allerlei kleuren, geen oranje. Zoek de kust af en je ziet wit, paars, geel, roze en jawel hoor: heel sporadisch en alleen in het najaar is er wat oranje. Duindoornbessen, met een fijne geur maar akelig zuur. Bijna wanhopig doorzoek ik plantenboeken, blader door een gids over alle orchideeën van dit continent: naar oranje kan je fluiten.

In ieder geval is duidelijk: Europa houdt niet van oranje. Ja, ja, er zijn uitzonderingetjes…het schitterende berghavikskuid uit de Alpen is via onze tuinen ook in ons land verwilderd.
Maar voor onze contreien geldt een eenvoudige kleurenwet: natuur haat oranje.

Waarom? Omdat dieren er hier niet van houden. En zij kunnen het weten. Want zij bestuiven de bloemen. Als er al oranje in de Hollandse natuur zit, houdt het zich verborgen: de wilde worteltjes van dijk en duin.

Maar zoals bij elke natuurwet van een bioloog: er zijn uitzonderingen. In mijn tuin staat gul en uitdagend: de Oost-Indische kers. Oranje bloemen, en nog eetbaar ook. En in het tuincentrum bloeien naast fleurig oranje Gerbera’s, de hoogoprijzende Kniphofia’s. Botanische vuurpijlen, afkomstig van de hellingen van Mount Kenya en bestoven door sunbirds, honingvogels. Dichterbij huis, aan de Atlantische kust van Ierland woekert de Monbretia, van oorsprong uit Zuid-Afrika, ook het thuisland van de Gorteria, het spetterend-oranje ‘Afrikaantje’.

De meeste uitzonderingen in het plantenrijk zijn bijeen te sprokkelen in de tropen. Daar lijkt het schreeuwerige oranje meer thuis te horen. En dan vooral in Zuid- en Midden-Amerika. Daar leeft rond de stadions van Manaus en Fortaleza een groep dieren die uitgesproken oranjegezind is. Ze vliegen bij voorkeur boven heftig geelrode of oranje bloemen waarin de nectar diep verstopt zit. Tropische bloemen lokken kolibries.

Houdt de natuur van oranje?
Nee dus, met uitzondering van wat verre vogels.
Prettige wedstrijd!