Recordaantal natuurbeschermers gedood in 2016

In 2016 werden gemiddeld bijna vier natuurbeschermers per week vermoord omdat zij hun land, bos en water probeerden te beschermen tegen de komst van milieuvervuilende industrie. Dat blijkt uit het nieuwste rapport van Global Witness. In totaal werden minstens 200 moorden geregistreerd in 24 landen, meer dan ooit. Nederlandse natuurorganisaties maken zich hard om dit geweld terug te brengen, onder andere door een petitie aan de Tweede Kamer.

2016 was in meerdere opzichten een recordjaar, zo laat het rapport zien. Niet alleen werden er meer mensen vermoord dan in voorgaande jaren (2016: 200 doden, 2015: 185), het geweld vond ook in meer landen plaats (2016: 24 landen, 2015: 16). 60 procent van de moorden werd gepleegd in Latijns-Amerika, dat daarmee de gevaarlijkste regio voor natuurbeschermers is. In Afrika wordt het voor parkwachters steeds risicovoller om hun beroep uit te oefenen, terwijl in India het politiegeweld hand over hand toeneemt.

Naar verwachting liggen de werkelijke cijfers nog veel hoger, omdat informatie niet overal beschikbaar is. En hoewel moord de meest extreme manier is om natuurbeschermers de mond te snoeren, signaleert het rapport ook andere vormen van geweld zoals bedreigingen, arrestaties, molestaties en ontvoeringen. Opvallend is dat natuurbeschermers steeds vaker worden afgeschilderd als criminelen. Dit (onterechte) criminele stempel legitimeert politie-invallen in de kantoren van milieuorganisaties, inbeslagname van hun spullen, arrestaties en zelfs veroordelingen.

“De strijd om onze planeet te beschermen wordt steeds heviger en de prijs wordt betaald in mensenlevens”, zegt Ben Leather van Global Witness. “Steeds meer mensen in steeds meer landen zien protest als de enige optie om zich te verdedigen tegen landroof en vernietiging van hun leefomgeving, omdat hen het recht op inspraak wordt ontnomen. Hierdoor komt het tot harde botsingen, vaak met dodelijke afloop.”

De meeste conflicten waarbij doden vallen zijn gerelateerd aan de mijnbouwindustrie (33), houtkap (23) of industriële landbouw (23). Vooral op de Filippijnen heeft de mijnbouw een vernietigende impact. 28 van de 33 mijnbouw-gerelateerde doden vielen daar.

“Bijna op de dag af vijf jaar geleden verloren we een Nederlandse natuurbeschermer die zich verzette tegen de mijnbouw op de Filippijnen, Willem Geertman”, vertelt Femke Wijdekop van de Nederlandse natuurorganisatie IUCN NL. Samen met Milieudefensie en Global Witness en met steun van de Nationale Postcode Loterij startte IUCN NL vorig jaar het project Bescherm de natuurbeschermer, dat in vijf landen werkt aan meer veiligheid voor activisten. “Het is triest dat de trend nog altijd zo hard de verkeerde kant op gaat.”

Om het tij te keren is het volgens Wijdekop nodig dat ook de Nederlandse regering in actie komt. Via een petitie pleit de Bescherm de natuurbeschermer-coalitie voor de komst van een internationaal bindend mensenrechtenverdrag voor bedrijven. “Dat verdrag zorgt ervoor dat bedrijven ter verantwoording kunnen worden geroepen als zij misstanden veroorzaken. Hierdoor staan natuurbeschermers wereldwijd sterker.” Binnen de Verenigde Naties wordt al enkele jaren gepraat over de mogelijkheid van zo’n verdrag. “Tot nu toe werkt Nederland nog maar mondjesmaat mee. Met de petitie wil de coalitie de overheid bewegen om een tandje bij te schakelen en zich hard te maken voor de bescherming van natuurbeschermers.”

De petitie wordt eind september aangeboden en kan nu nog getekend worden.

Bron: Global Witness