'Rare beesten op IJburg'

Wie de nieuwe Amsterdamse stadswijk IJburg binnenkomt, ziet op het eerste oog vooral veel huizen, bouwcontainers en hijskranen. Een doorsnee nieuwbouwproject, met hier en daar wat ielige bomen. Maar als je wat verder kijkt, zie je dat de natuur in de directe omgeving zich al op een spectaculaire wijze ontwikkelt. ,,Het stikt hier van de rare beesten'', zegt stadsecoloog Remco Daalder.

Zo zien de eerste bewoners van de wijk regelmatig ringslangen, woont er een vossenfamilie in het naastgelegen Diemerpark, vliegen er roofvogels door de buurt, hebben ongeveer zes soorten vleermuizen zich in de omgeving genesteld en broeden er twee paar ijsvogels. En dat is nog maar een fractie van de opsomming die de stadsecoloog geeft.

Vooral aan de randen van de wijk ontwikkelt de natuur zich opvallend. In een drie kilometer lange aangelegde 'groene goot', een strook water op het haveneiland, zitten volgens Daalder ,,heel gekke beesten''. Behalve de ijsvogels bevinden zich daar bijvoorbeeld de kleine karekiet, de rietgors en het blauwborstje.

Even verderop, tussen het haveneiland en het Diemerpark, is het een walhalla voor eenden en meerkoeten, weet de stadsecoloog. Doordat het water daar in de luwte ligt, wemelt het er van de waterplanten. ,,We hadden wel gedacht dat dat zou gebeuren, maar dat het zo'n succes zou zijn, hadden we niet verwacht.''

Het Diemerpark, een voormalige vuilstortplaats die nu is afgedekt en een soort savanneachtig landschap heeft, doet het eveneens goed bij de bijzondere diersoorten. ,,Dit is een van de meest zoogdierrijke delen van Nederland. Je vindt er allerlei soorten muizen, de hermelijn, veel kikkers en de beschermde rugstreeppad. Ook zijn er veel slangen en vliegen hier de buizerd, de havik en de kiekendief.''

De verderop gelegen Diemer Vijfhoek wordt in de toekomst een recreatiegebied. De afgelopen dertig jaar is volgens Daalder niets met het gebied gebeurd, waardoor de natuur volledig zijn gang kon gaan. Ook hier zitten heel veel ringslangen, die overigens niet gevaarlijk zijn voor de mens. ,,We zagen er laatst een van 1,30 meter. Een record, want met een halve meter zijn ze al groot.'' De gemeente zal de Diemer Vijfhoek uiteindelijk overdragen aan Staatsbosbeheer.

IJburg ligt midden in het IJmeer en zal uiteindelijk zes eilanden met zo'n 18.000 woningen tellen. Het natuurgebied waar de wijk in wordt gebouwd, staat bekend als Europees natuurreservaat door de vele watervogels die 's winters in het gebied neerstrijken. De bouw van de buurt heeft dan ook heel wat voeten in aarde. ,,Er zijn al heel veel plannen afgeschoten. We hebben allerlei studies moeten verrichten, want er mag niets ten koste gaan van het reservaat. Als je een hoge toren wilt neerzetten, moet je eerst kijken hoe de vogels daarop reageren'', aldus Daalder.

Het motto van het wonen in IJburg is volgens hem ook 'te gast in de natuur'. De meeste mensen die nu in de wijk wonen, zijn volgens de stadsecoloog 30-plussers met kinderen die uit de stad komen en op zoek zijn naar ruimte en natuur. ,,Ze houden ook zelf een website bij, waarop ze schrijven welke dieren ze hebben gezien'', weet Daalder.

Minder leuk vinden ze volgens hem de grote hoeveelheid spinnen en muggen die een nieuwbouwwijk als IJburg met zich brengt. Doordat de buurt in een ondiep watergebied ligt, zitten er gigantisch veel muggen. ,,Ze komen met miljoenen tegelijk, net als kruisspinnen.'' Het gerucht ging eerder dat sprake was van een spinnenplaag, maar zo wil Daalder het niet noemen. ,,Mensen uit de stad vinden elke spin er een te veel, maar over twee tot drie jaar is iedereen eraan gewend en hoor je niemand meer klagen.''

De spinnen en muggen kunnen er volgens de stadsecoloog welig tieren, doordat in de wijk zelf nog weinig vogels zitten. Die zitten nu nog vooral aan de rand van de buurt. ,,Dat duurt waarschijnlijk nog wel een jaar of vijf, voordat die er zijn.'' De planten zijn volgens Daalder nog heel laag, waardoor typische stadsvogels als mezen, mussen en de gierzwaluw nog wegblijven. De architecten van de woningen hebben al wel overal in de wijk nestkastjes opgehangen en gaatjes in panden gemaakt, die de vogels moeten trekken.

Bron: ANP