Radioportret Ben Koks: beschermer van de grauwe kiekendief

Op 29 juni 1990 beschermde vogelliefhebber Ben Koks voor het eerst, heel impulsief, een nest van de grauwe kiekendief op een Groningse akker tegen de maaimachines. In de jaren daarna groeide zijn Stichting Werkgroep Grauwe Kiekendief uit tot een toonaangevende organisatie op het gebied van bescherming van akkernatuur.

De vier jongen uit het eerste beschermde nest van de - in Nederland toen zo goed als uitgestorven – 'grauwe kiek', werden uiteraard van een metalen ringetje voorzien van de officiële ringcentrale. In de jaren die volgden kregen vogels gekleurde ringen met codes, waarmee ze met een telescoop op afstand individueel geïdentificeerd konden worden. Inmiddels krijgen de 'grauwe kieken' soms ook een rugzakje op van hooguit een gram of tien. Koks: "Daarin zit een hightech mini-telefoon, die om de zoveel minuten alle gegevens opslaat over de plek op aarde, de vlieghoogte en desgewenst zelfs de frequentie van de vleugelslag."

Het doel van al dat ringen en zenderen is helder, vindt Koks. "Een van de dingen waar ik het meest trots op ben is de hoeveelheid kennis die we hebben verzameld rond deze en andere akkervogels. Natuurbescherming heeft alleen maar zin wanneer je het onderbouwt met gedegen kennis. Helaas is er de afgelopen jaren ook heel veel aangerommeld, bijvoorbeeld in het zogeheten agrarisch natuurbeheer, zonder dat daar een stevige kennisbasis onder lag", aldus Koks.

(tekst gaat verder onder deze foto van een jonge grauwe kiekendief in haar nest nabij Lelystad. Foto (c) Rob Buiter) 

In het gesprek met onze zomergast kondigt Ben Koks aan dat hij het zware werk rond de bescherming van agrarische natuur in Nederland achter zich gaat laten. "Geen normaal mens houdt dit meer dan twintig jaar vol. En ik heb eerlijk gezegd mijn vertrouwen in de instanties ook wel verloren. Het is tijd dat een jonge generatie, ook binnen de Werkgroep Grauwe Kiekendief, het stokje overneemt. Ik hoop mij te kunnen storten op de internationale component van het onderzoek- en beschermingswerk. Want ook op de trek, in Marokko, of in de overwinteringsgebieden in bijvoorbeeld Senegal, is de grauwe kiekendief een boerenlandvogel die aandacht verdient."