Ammoniak écht slecht voor natuur _27_06_2008

We kunnen er niet meer omheen: de hoge uitstoot van ammoniak is zonder twijfel slecht voor de natuur. Dat staat in een rapport van Alterra, onderdeel van Wageningen UR, waarin twintig jaar onderzoek naar het effect van een stikstofoverschot op heide, bossen en graslanden is samengevat.

Vergraste heidevelden, dichtgegroeide vennen en de opmars van braam en brandnetel in de bossen. Onder de noemer van zure regen was er in de jaren tachtig al veel aandacht voor de invloed van hoge ammoniakconcentraties in de lucht op de natuur. Beleid sindsdien heeft ertoe geleid dat de uitstoot van ammoniak flink is gedaald. Maar nog lang niet ver genoeg, stellen onderzoekers van Alterra in het rapport dat ze samen met het Planbureau voor de Leefomgeving en de Radboud Universiteit Nijmegen hebben opgesteld.

Door de hoge uitstoot van ammoniak slaat in veel natuurgebieden een overschot aan stikstof neer. Hierdoor verdrijven stikstofminnende plantensoorten de flora die karakteristiek is voor stikstofarme gebieden. Al in de jaren tachtig signaleerden onderzoekers de eerste veranderingen. Halverwege de jaren negentig maakten ze een tussenbalans op. Nu, tien jaar later, staat ammoniak weer volop in de belangstelling, zegt dr. Hans Kros. ‘Door de aanwijzing van Natura 2000-gebieden zijn we nieuwe verplichtingen aangegaan. Wij wilden daarom een overzicht geven van de huidige stand van zaken en vooral van wat we meer weten dan in 1995.’

Daarbij is de het belangrijkste resultaat dat het harde bewijs eindelijk is geleverd. ‘We weten nu echt zeker dat een teveel aan ammoniak de soortensamenstelling van planten zo verandert dat de biodiversiteit achteruit gaat’, vertelt Kros. Tegelijkertijd is in twintig jaar aangetoond dat maatregelen zoals plaggen of begrazing van heide en uitbaggeren van vennen sommige ecosystemen kan doen herstellen. ‘Maar dit moet wel gecombineerd worden met maatregelen om de uitstoot van ammoniak terug te dringen. Anders is het dweilen met de kraan open’, zegt Kros.

Dat veehouders en sommige politici nog steeds twijfelen aan het nut van maatregelen om de ammoniakuitstoot terug te dringen en de schadelijke effecten tegen te gaan, is dan ook volledig onterecht, stellen Kros en zijn collega’s in het rapport

Bron: WUR