Proefbos Flevoland na halve uur open voor wandelaars

Een doorsnee gebied met bomen is het Waterloopbos bij Kraggenburg (gemeente Noordoostpolder) niet te noemen. De Deltawerken en de Oosterscheldekering zijn hier berekend en ontworpen door het Waterloopkundig Laboratorium (WL) in Delft. De restanten daarvan zijn nog overal te vinden. Nu, na 50 jaar kan de gewone wandelaar deze en andere proefopstellingen bewonderen.

Het 100 hectare grote Waterloopbos dat jarenlang afgesloten was van de buitenwereld, is sinds een paar maanden open voor publiek. De restanten van ongeveer 25 proefopstellingen zijn er te zien.

Het laboratorium gebruikte het bos vanaf 1957 voor talloze proeven op watergebied. Het bouwde bijvoorbeeld bestaande havens op schaal na. Er werd ook veel onderzoek voor het buitenland gedaan.

De aanleg van het Waterloopbos begon in 1947, vijf jaar na de drooglegging van de Noordoostpolder. De ondergrond van het bos bestaat uit keileem en is daardoor niet geschikt voor de landbouw. Maar wel voor waterproeven, omdat de grond niet verzakt. Zo kwamen de proeven overeen met de werkelijkheid.

Verscheidene met de hand aangelegde waterstelsels doorkruisen het bos. Eendjes badderen nu in de sloten met een bodem van grijze tegels. ,,Het water moest zonder weerstand af en aan worden gevoerd'', zegt oud-medewerker Jan Bakker van het laboratorium. Waterplanten of troep op de bodem waren uit den boze. ,,Voor sommige modellen hadden we 10.000 liter water per seconde nodig.''

De betegelde sloten werden volgens Bakker regelmatig schoongemaakt. ,,Dan haalden we er veel paling uit. Die rookten we en aten we tussen de middag op.''

Bakker wandelt met boswachter Klaas Althuis door het bos, waar Natuurmonumenten tegenwoordig excursies organiseert. ,,Ik heb er stiekem wel eens moeite mee dat al die mensen nu in mijn bos lopen'', bekent Bakker lachend.

Natuurmonumenten beheert nu het bijzondere bos in Flevoland. De dienst heeft een aantal gebouwen afgebroken. Zoals de Bangkokloods, waar de haven van de Thaise hoofdstad werd nagebouwd. De schepen liepen daar vast, omdat het zoete water uit de rivier door de sluizen kwam. ,,Zout en zoet water mengen niet gelijk. De haven slibde dicht en daardoor liepen de schepen vast'', legt Bakker uit.

Bakker en zijn collega's bootsten de situatie in de haven van Bangkok precies na om het probleem op te lossen. Zoet water werd uit de Zwolse Vaart gehaald en via een stelsel van sloten aangevoerd. Voor het zoute water werd een apart reservoir gebouwd. Een pekelinstallatie verdunde het zout tot dezelfde concentratie als de zee bij Bangkok. Tegenwoordig doet het gebouw van de pekelinstallatie dienst als vleermuizenhotel.

Ongeveer tien jaar geleden had het Waterloopkundig Laboratorium het bos niet meer nodig. De computer nam het veldwerk over. ,,Maar je moet wel gevoel met het water blijven houden'', zegt Bakker. ,,Je kunt de mooiste dingen uit de computer halen, maar het moet wel kloppen.''

Natuurmonumenten heeft informatieborden met foto's bij een aantal proefopstellingen geplaatst. De dienst is bezig een aantal modellen zo veel mogelijk in de oorspronkelijke staat terug te brengen. De havenmond van IJmuiden is als eerste aan de beurt. Hier merkt Bakker een foutje op. ,,Dat moet wel worden aangepast'', drukt hij de boswachter op het hart. Die neemt het advies ter harte. Want de technische inbreng van Bakker komt goed van pas.

Bron: ANP