Kroeskoppelikaan weer in Nederland?!

Na meer dan vijf eeuwen keert de kroeskoppelikaan misschien weer terug in Nederland. Een haalbaarheidsstudie in opdracht van negen natuurbeschermingsorganisaties stelt dat er weer kansen zijn voor deze iconische vogel, "al moet er nog wel het nodige huiswerk worden gedaan", benadrukt Leo Linnartz van Stichting Ark Natuurontwikkeling.

Tot in de vijftiende eeuw kwamen kroeskoppelikanen in dit deel van Europa voor. Ze werden evenwel hevig bejaagd en ook hun leefgebieden, moerassen, verdwenen. Tegenwoordig broeden de vogels alleen nog in het oosten van Europa. Onder andere in Griekenland komen kolonies voor. In ons land wordt heel zelden een enkeling gezien.

In de haalbaarheidsstudie wordt beschreven dat het leefgebied voor de kroeskoppelikaan weer redelijk op orde zou zijn. "We hebben tegenwoordig weer redelijk gezonde moerassystemen met voldoende vis", licht Leo Linnartz van Ark toe. De kans dat de vogels op eigen kracht dit gebied bereiken acht hij niet groot. "Pelikanen trekken niet graag over hogere bergen, en om van Oost- naar West-Europa te komen zullen de vogels bergen moeten passeren."

Een groter punt van zorg is de inrichting van ons landschap. Nederland staat vol met elektriciteitsmasten en er komen ook steeds meer windmolens in het landschap. "Dat is inderdaad een probleem", geeft Linnartz toe, "maar niet alleen voor pelikanen. Ook zeearenden en andere roofvogels en ook veel soorten reigers kunnen sneuvelen tegen hoogspanningsdraden of de wieken van windturbines. Voor je concreet aan het uitzetten van pelikanen kunt werken, zal je dus het landschap beter geschikt moeten maken. Aan hoogspanningsdraden kunnen kleurige flappen of andere objecten worden gehangen om ze beter zichtbaar te maken voor vogels. En windparken kunnen uitgerust worden met vogeldetectiesystemen, die de wieken stilzetten wanneer er een grote vogel wordt gedetecteerd. Nadenken over de herintroductie van kroeskoppelikanen betekent dus vooral: nadenken over het vogelvriendelijk maken van ons energielandschap!"

In de Rotterdamse Diergaarde Blijdorp leeft nu een kolonie kroeskoppelikanen van veertig vogels. Die krijgen ieder jaar enkele jongen. Dierverzorger Maarten Vis is niet bang dat de visetende pelikanen voor problemen zullen gaan zorgen onder vissers, mocht het tot herintroductie komen. "De vogels eten vooral kleinere visjes op zoetwater. Ik denk dat vissers vooral heel enthousiast zullen worden wanneer ze zo'n geweldige vogel op het water tegenkomen."

Het rapport dat na de haalbaarheidsstudie werd geschreven is hier te vinden.