Overleven op het wad

Op de hele wereld zijn er maar een aantal plaatsen vergelijkbaar met onze Wadden. De Waddenzee is ons enige stukje werelderfgoed-natuur. Samen met de Duitse en Deense gebieden werd het in 2009 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. Ondanks deze bijzondere status gaat het met de natuur al lang niet zo goed in dit gebied. De visstand is de afgelopen tientallen jaren meer dan gehalveerd en veel wadvogels als grutto en scholekster staan stevig onder druk.

Veel mensen denken bij de Waddenzee misschien aan Texel of Terschelling, maar naast de 5 grote eilanden (TVTAS) zijn er nog talloze kleine eilandjes. We hebben het over Noorderhaaks (de Razende bol), Richel, Het Rif, Engelsmanplaat, Simonszand, Rottumerplaat, Rottumeroog, Zuiderduintjes en natuurlijk Griend.

Het Waddengebied is heel dynamisch: zandplaten en duinen worden in snel tempo gevormd of afgebroken. Planten en dieren moeten zich continu aanpassen aan de veranderende omstandigheden, zoals het getij en de zoet-zout variatie. En volgens UNESCO is de soortenrijkdom in de Waddenzee extreem gevarieerd. 

Op de zanderige of slikkige platen in het Waddengebied is namelijk veel voedsel te vinden. De Noordzee en rivieren voeren namelijk grote hoeveelheden voedingsstoffen aan. 

In de bodem van het wad leven allerlei bodemdieren. Ze eten plankton uit het zeewater of algen en bacteriën die op of in de wadbodem leven. De bodemdieren moeten omgaan met sterk wisselende omstandigheden, want twee keer per dag vallen grote delen van het wad droog. De temperatuur en het zoutgehalte wisselt sterk. Garnalen en krabben trekken bij eb naar de diepere geulen om met vloed terug te keren naar de wadplaten. Veel schelpdieren trekken zich met eb terug in de bodem. Andere dieren leven weer van de bodemdieren. Met hoog water komen vissen en garnalen naar de platen om voedsel te vinden. Met hoog water zoeken grote groepen wadvogels er naar een smakelijk hapje.

Vroege Vogels ontdekt de hele Nederlandse Waddenzee en laat zien dat het gebied uit meer bestaat dan alleen de TVTAS. We laten zien dit jonge natuurgebied continu verandert, met name de onbewoonde eilandjes en wadplaten, en wat de invloed hiervan is op vogels. Verder zien we dat het extreem goed gaat met ons grootste roofdier, de koning van de Waddenzee, de zeehond. Tegelijkertijd gaat het niet goed met de visstand en met veel typische wadvogels als de scholekster. Een aflevering met zeehonden spotten vanuit een vliegtuig, merkwaardig kanoetengedrag, massale kwallenstrandingen, platte oesters en de snelheidskampioen van de strandlopers.