Oog in oog met nieuwsgierige Arubaanse shoco

Het is geen steenuil op stelten, maar een shoco die in het filmpje het hoofd op en neer schudt. Deze holenuil komt uitsluitend voor op Aruba en broedt in nesten op de grond. De bijzondere vogel is enorm geliefd bij de inwoners van het eiland en werd in 2012 uitgeroepen tot het nationale symbool. "Ik word er altijd heel blij van als ik ze zie. Vooral deze nieuwsgierige blik doet je smelten", aldus filmer Erik Kruise.

Hij kon het uiltje met een lange zoomlens vanaf gepaste afstand vastleggen. "Ik zit veel in de Spaanse Lagoen op Aruba. Daar blijf ik achter de gespannen afzetting. Er hangen ook bordjes dat er shoco's zitten en dat je achter de afzetting moet blijven om ze niet te storen. Wel zijn het sowieso rare uilen! Vorig jaar broedden ze op het strand tussen de toeristen en badderende mensen in."

De shoco is een endemische soort van Aruba. Dat wil zeggen dat deze uil alleen op die plek voorkomt. Op het eerste gezicht lijkt de vogel door de gele ogen en het verenkleed een beetje op een steenuil. Hoewel het er verre familie van is, zijn er duidelijk verschillen. Zo leeft de shoco voornamelijk op de grond en heeft die daarom een stuk langere poten. Dat helpt 'm om vanaf de grond te jagen op hagedissen, muizen en grote insecten.

Een ander verschil is dat de shoco een nest in de grond maakt, in plaats van een nest op hoogte. Het is namelijk een holenbroeder. Wereldwijd zijn er meerdere uilen die dit doen, behorend bij de familie van de holenuilen. Maar, binnen het Koninkrijk der Nederlanden is de shoco de enige uilensoort die op deze manier broedt.

In het filmpje maakt de shoco gekke bewegingen met de kop: heen en weer, van voor naar achteren en zelfs bijna helemaal ondersteboven. Al deze verschillende hoofdbewegingen helpen om de positie en afstand van een object te beoordelen of een prooi te lokaliseren.

Wij kunnen als mens met onze ogen draaien, maar die van de uil zitten vast in het hoofd. Om die beperking te compenseren, schudden uilen heen en weer met het hoofd en krijgen ze op die manier een goed beeld van de omgeving. Ook andere roofvogels doen dat, waaronder de valk en de havik.

De holenuil heeft het steeds moeilijker om geschikte nestplaatsen te vinden op Aruba. De soort maakt het hol meestal in vlakten die grotendeels open zijn. Helaas is de uil daardoor ook erg kwetsbaar geworden de afgelopen jaren. Dat komt onder andere doordat er steeds meer gebouwd en gereden wordt in het leefgebied. Denk maar aan de bouw van hotels en recreatieve tochten met quads.

Daarnaast maakt ook klimaatverandering het de uil moeilijker. Door een toename aan hevige regenbuien lopen de holen vaker onder. Dat de vogel er in de afgelopen tientallen jaren ook nieuwe, onnatuurlijke vijanden bij heeft gekregen, is nog een extra bedreiging. Het is een gemakkelijke prooi voor loslopende honden en katten, maar ook de uitgezette boa constrictors eten wel eens shoco's op.

Om ervoor te zorgen dat het nationale symbool van Aruba niet uitsterft, zetten natuurbeschermers van onder andere Aruba Conservation Foundation (ACF) en de Aruba Birdlife Conservation (ABC) zich in voor de soort. Ze zetten broedgebieden af met touw, plaatsen informatiebordjes én bouwen kunstnesten. Het bouwen van een kunstnest doen ze bijvoorbeeld om shoco's die een hol hebben in gebied dat bestemd is voor de bouw, te verplaatsen naar een veiliger gebied. Gelukkig weten de vogels die nesten vaak ook snel te vinden.

• Zelf Geschoten: Bekijk alle ingezonden natuurfilmpjes
• Zelf ook iets moois of bijzonders gefilmd in de natuur? Stuur het ons op!

Bron: Vogelbescherming en Antilliaans Dagblad