Onze handlanger: de koolmees

Ti-ta ti-ta ti-ta! De koolmees is een van de meest voorkomende zangvogels in Nederland. Maar dat hoeft niet te betekenen dat het met de koolmees per se goed gaat!

De koolmees is een standvogel en brengt de winter dus ook door in ons land. In strenge winters komen mezen uit Scandinavië en Oost-Europa in grote aantallen het vaak zachtere weer in Nederland opzoeken. Soms trekken ze zelfs nog zuidelijker.

• Grootte: 13 tot 15 centimeter
• Spanwijdte: 22,5 tot 25,5 centimeter
• Gewicht: 17 gram

De koolmees kan onze handlanger zijn in de bestrijding van de eikenprocessierups. Deze rups zorgt door zijn brandharen voor veel overlast. De koolmezen eten deze rupsen. Hoe meer koolmezen hoe meer rupsen er worden gegeten. Alleen nestkasten plaatsen is echter niet voldoende om het aantal koolmezen te laten toenemen. Er moet ook water in de buurt zijn en schuilplekken voor als er dreiging is.

Ondanks dat de koolmees het goed doet in Nederland, zijn er wel problemen. We krijgen vaak beelden binnen waarbij vogels haar verzamelen voor hun nesten. Er zijn ook veel mensen die de vogels een handje te helpen door honden buiten te borstelen of uitgeborsteld haar buiten te leggen. En ook 'doneren' mensen hun eigen haar aan de vogels. Pas hier wel mee op, want er zijn signalen dat koolmezen gevoelig zijn voor gif in dierenhaar. Veel van onze huisdieren krijgen namelijk anti-vlooimiddel toegediend dat niet alleen vlooien bestrijdt. Dit gif blijft ook in de haren zitten. Mogelijk houdt de grote koolmezensterfte hiermee verband.

De koolmees is de meest onderzochte vogel, maar wat weten we eigenlijk van hem? Wat hebben een fietspomp en de Pink Panther te maken met de koolmees? En waarom is de koolmees de spreekwoordelijke kanarie in de kolenmijn? Auke-Florian Hiemstra en Anneke Naafs gaan in aflevering 4 van de podcastserie “Vroege Vogels en andere dieren” na wat de koolmees ons via wetenschappelijk onderzoek allemaal te vertellen heeft. Gedragsonderzoeker Lysanne Snijders van Wageningen University and Research vertelt dat koolmezen verschillende persoonlijkheden kunnen hebben en vogelgeluidenman Dick de Vos laat horen hoe je de koolmees aan zijn zang kunt herkennen.

Beluister de podcast op je favoriete podcast-app of beluister hem via onderstaande link! 

Met dank aan Nature Today!