Nota Ruimte zo zacht als boter

Provincies en gemeenten hoeven zich niet aan de Nota Ruimte te houden. Dat blijkt uit een uitspraak van de Raad van State over de bouw van recreatievilla's in het Groene Hart. Milieudefensie vindt dat regering en parlement in actie moeten komen als zij de Nota Ruimte én zichzelf serieus nemen.

Op 15 augustus deed de Raad van State uitspraak over de bouw van recreatievilla's in de gemeente Alkemade, midden in het Groene Hart. Deze recreatievilla's zijn illegaal gebouwd, maar achteraf door de gemeente en provincie Zuid-Holland gelegaliseerd. De lokale bewonersorganisatie Vereniging Veenderpolder en Wijde Aa stapte naar de rechter en bewerkstelligde een opmerkelijke uitspraak van de Raad van State.

Volgens Nederlands hoogste rechtsorgaan is de bouw van die recreatievilla's in strijd met de rijksbescherming die het gebied geniet. Alkemade ligt immers midden in het Groene Hart, een nationaal landschap waarvan de landschappelijke kwaliteiten - waaronder openheid - volgens de Nota Ruimte behouden of versterkt moeten worden. Recreatievilla's midden in het veenweidegebied is daarmee in strijd, zegt nu ook de Raad van State, in navolging van de lokale bewonersorganisatie, Milieudefensie en de rechtbank in Den Haag.

Maar, zegt de Raad van State, provincies en gemeenten hoeven zich niet aan dat rijksbeleid te houden. Ze moeten er alleen maar rekening mee houden. De mooie woorden in de Nota Ruimte over de kernkwaliteiten van het Groene Hart zijn immers geen 'concrete beleidsbeslissing' en dus niet verplichtend voor de lagere overheden. Reden voor de Raad van State om te concluderen dat die illegale vakantievilla's kunnen blijven staan, omdat het uiteindelijk een gemeentelijke en provinciale bevoegdheid is om deze wel of niet te legaliseren.

Volgens Milieudefensie blijft het beleid uit de Nota Ruimte bij mooie woorden als provincies en gemeenten er niet naar willen luisteren. 'De Nota Ruimte blijkt zo zacht als boter als het gaat om de bescherming van de landschappelijke kwaliteiten van onze nationale landschappen, zoals het Groene Hart', zegt Willem Verhaak, campagneleider ruimte en landschap. 'Politiek Den Haag met dan ook snel in actie komen om haar mooie woorden over bescherming van groen en landschap om te zetten in effectief beleid.'

Het rijk kan volgens Milieudefensie twee dingen doen. Ze moet beter controleren of de lagere overheden de Nota Ruimte uitvoeren. Zo niet dan moet ze ingrijpen door bijvoorbeeld een aanwijzing - een verplichting op basis van de Wet Ruimtelijke Ordening - te geven waarmee zij de lagere overheden overruled. In dit concrete geval roept Milieudefensie het rijk op ervoor te zorgen dat de gemeente Alkemade en de provincie Zuid-Holland de legalisering van het vakantievillapark ongedaan maken.

Nog beter is dat rijk en parlement de Nota Ruimte repareren en tanden geven, door bijvoorbeeld belangrijke doelstellingen uit de nota de status van een concrete beleidsbeslissing te geven. Gemeenten en provincies moeten zich dan aan dit beleid houden.

Bron: Milieudefensie