De poel | Nominatie Jan Wolkers Prijs 2021

De ene helft van het jaar woont schrijver en journalist Pauline de Bok in de stad, de andere helft leeft ze in een verbouwde koeienstal in Noordoost Duitsland. Ze schrijft over wat er allemaal leeft op en rond haar erf, en over de poel die voor het eerst in twintig jaar droog staat.

De poel staat symbool voor wat er allemaal misgaat in de natuur: klimaatverandering, verdroging en achteruitgang van de biodiversiteit. De nachtegaal blijft weg, de lepelaars komen steeds vaker. De droogte heeft de vegetatie uitgedund en plaats gemaakt voor kleefkruid. Ze probeert het tij te keren, legt een leemplas aan voor de zwaluwen, vleermuizen en insecten en vecht tegen kleefkruid en bramen. Maar helpt het?

De poel is niet alleen een beschrijving van wat er allemaal misgaat in deze kleine biotoop, het boek is ook een vehikel voor de ideeën die Pauline de Bok heeft over de natuur, over de verhouding tussen mens en dier. Geen wetenschappelijke aanpak, eerder een literaire. Met de centrale vraag: wat is onze plaats in de natuur?

“We zijn toevallig een diersoort. Maar binnen een eeuw hebben we gewoon de aarde uitgeput. En nu denken we dat we daar nog mee door kunnen gaan én de boel nog kunnen redden ook. Wat er al niet geïnvesteerd is om grote zoogdieren die op het punt staan uit te sterven in leven te houden. Daar gaan miljarden in om. We hebben zelf de leefomgeving kapot gemaakt en dan gaan mensen doneren om het te herstellen.”