Nieuwe paardenbloem ontdekken langs de Lende

Zo gewoon en toch zo bijzonder: de paardenbloem. Het is misschien wel de bekendste bloemsoort van Nederland, al blijkt er niet maar één paardenbloem te bestaan. Karst Meijer van Herbarium Frisicum doet onderzoek naar paardenbloemen en probeert zo veel mogelijk verschillende soorten te ontdekken. Zo ook langs het Beekdal van de Lende, waar Karst een nieuwe soort ontdekt.

Paardenbloemen kun je bijna overal wel tegenkomen. Ze bloeien in april en zijn een belangrijke nectarbron voor veel insecten. Het is een composiet, dat wil zeggen dat de bloem eigenlijk bestaat uit allemaal kleine bloemetjes.

Als de bloem gebloeid heeft, ontstaat de bekende pluizenbollen met zaadjes die zich door de wind verspreiden. Bijzonder is dat de paardenbloem zaadjes aanmaakt zonder bevruchting. De bloem kloont zichzelf daardoor. Al kan de paardenbloem zich vermeerderen door bevruchting.

Karst Meijer probeert alle soorten paardenbloemen van Nederland in kaart te brengen. Er zijn inmiddels zo’n 250 paardenbloemen vastgesteld, maar hij schat dat het er misschien wel 1000 zijn.

Paardenbloemen kunnen zich dus als het ware klonen en kruisen. Bij elke nieuwe kruising ontstaat een nieuwe microsoort. In de Heukels’ Flora van Nederland worden niet al die aparte microsoorten beschreven, maar ze zien er allemaal wel net een beetje anders uit.

Hoe zeldzamer de paardenbloem, hoe hoger het omwindsel staat. Dat is de groene krans om de bloemkelk. Bij gewone paardenblomen hangen de omwindselbladeren naar beneden. Bij zeldzame staan ze juist omhoog.

Al die honderden soorten zijn samengevoegd in secties, zoals de moeras-, zand- of de schraallandpaardenbloemen. Sommigen zijn erg algemeen en anderen zelfs bedreigd. In Friesland kun je bijvoorbeeld de Friese moeraspaardenbloem vinden, die bijna verdwenen is.

Soorten verdwijnen en verschijnen, want langs het Beekdal van de Lende ondekt Karst ook een nieuwe paardenbloem. Hier groeien schraallandpaardenbloemen; op één dijkje groeien al zeker tien soorten. Karst ontdekte hier recent een nieuwe soort, die hij heel toepasselijk de Frieslandicum noemt.

Kijk zaterdag 8 juli 2023 naar de uitzending over het Beekdal van de Lende om 19.15 uur op NPO 2!