Nieuwe orchidee voor Nederland en Europa

Nederland heeft er een nieuwe orchidee bij: de Spiranthus lucida, een schroeforchis afkomstig uit Amerika. De ontdekking werd gedaan bij een inventarisatie van een natuurterrein van het Zuid Hollands Landschap. De orchidee is nooit eerder in ons land en zelfs niet in Europa gevonden. Hoe de plant hier terecht is gekomen is onduidelijk. De ontdekking van de nieuwe orchidee werd zondag in de uitzending van Vroege Vogels op Radio 1 bekend gemaakt.

In bloei
De Spiranthus lucida is gevonden in de Achthovense uiterwaarden, een natuurgebied van 7 hectare langs de Lek. Er staan liefst 27 exemplaren, waarvan de meesten inmiddels zijn uitgebloeid. Dat betekent wel dat de orchideeën al langere tijd aanwezig zijn, omdat schroeforchissen jaren nodig hebben om tot bloei te komen. De orchidee heeft  glanzende bladeren en witte bloemen met een grote gele vlek op de lip. Daarmee onderscheidt zij zich van de in Nederland inheemse herfstschroeforchis (Spiranthes spiralis ) en zomerschroeforchis ( Spiranthes aestivalis ) en ook van de welriekende schroeforchis (Spiranthes cernua). De nieuwe orchidee bloeit vroeger dan de andere soorten, namelijk van mei tot juli. Het is de tweede keer in korte tijd dat een Amerikaanse schroeforchis soort in Nederland opduikt. In 2011 werd namelijk in Twente voor het eerst de welriekende schroeforchis ontdekt.

Raadsel
Spiranthes lucida is inheems in het oosten van Canada en de Verenigde Staten. Hier groeit de plant op vochtige, kalkrijke rivier- en beekoevers, moerassen en in groeven. De groeiplaats langs de Lek komt hiermee overeen. Hoe deze orchideeënsoort in Nederland terecht is gekomen is nog een raadsel. De soort wordt niet commercieel gekweekt en verhandeld, in tegenstelling tot de welriekende schroeforchis.

Verwildering uit kweek ligt voor Spiranthes lucida dus minder voor de hand. Welke weg de sporen van deze orchidee dan wel hebben gevolgd blijft vooralsnog een groot mysterie. Wellicht dat het vrachtvervoer op de Lek hier een rol in speelt, want de orchidee verspreidt zich met zaden die door de wind worden meegenomen. De beheerder van het natuurterrein oppert een bijzondere mogelijkheid: Amerikaanse wintertalingen, die als dwaalgast zijn langs gekomen, kunnen de zaden hebben getransporteerd.

De reportage over deze unieke vondst is hier te beluisteren.