Nieuwe kijk op ideaal landschap nodig

Het tegengaan van verrommeling en het behouden van een 'mooi' landschap zal alleen lukken door na te denken over nieuwe ideaalbeelden. Want de ideaalbeelden van het landschap verdwijnen, als gevolg van veranderingen in de maatschappij, of zijn zelfs nooit realistisch geweest. Dat stelt het Ruimtelijk Planbureau (RPB) in het rapport ‘De staat van de ruimte 2007. Nederland zien veranderen’.

Het landschap van Nederland veranderd. Velen klagen over de toenemende verrommeling. Minister Cramer van VROM heeft daarom als doel gesteld Nederland mooier te maken. Om dat te kunnen realiseren pleiten de onderzoekers voor een vernieuwende kijk op de volgende zeven ideaalbeelden van het landschap: de heldere scheiding tussen stad en land, de binnenstad is het hart van de stad, gemengde buurten, stedelijke uitbreiding als 'maquette', wegen als symbool van ruimte en vrijheid, het idyllische platteland, en ongerepte natuur. Al deze ideaalbeelden verdwijnen geleidelijk uit beeld of zijn nimmer werkelijk in beeld geweest, stelt het RPB. Zo is de heldere scheiding tussen stad en land aan het verdwijnen, of is zelfs al verdwenen. Met name in de Randstad ontstaan stedenwolken, maar ook elders gaan steden en dorpen op in het tussenland van de volgende stad. Dat roept de vraag op of ideaalbeelden nog steeds als wensbeeld moeten gelden, en zo ja, welke ideaalbeelden dat dan zijn.

Aan de veranderingen in het beeld van Nederland ligt het veranderende gedrag van de burger ten grondslag, en met name de toegenomen welvaart, de toegenomen individualisering en het toegenomen autogebruik, zo constateren de auteurs. ‘Het is de burger die buiten de stad wil wonen of recreëren, de automobilist die de files veroorzaakt, de ondernemer die zich langs de snelweg vestigt en de boer die de schaal van zijn bedrijf moet vergroten.’ En het zijn die ontwikkelingen die maken dat de ideaalbeelden van de beleidsmakers, zoals 'een heldere scheiding tussen stad en land' en 'het idyllische platteland', niet meer voldoen aan de nieuwe werkelijkheid. 'Wie een effectief beleid wil voeren, heeft in ieder geval behoefte aan een hedendaagse bril; Een nieuwe werkelijkheid vraagt soms om een vernieuwd ideaalbeeld', concludeert het RPB

Bron: Boomblad