Nieuw onderzoek: Himalaya-gletsjers verdampen

De belangrijke gletsjers op de Himalaya, van doorslaggevend belang voor mens en natuur, blijken vooral te krimpen doordat ze verdampen. Tot nu toe ging men er vanuit dat ze smelten door klimaatverandering, maar uit nieuw onderzoek blijkt dat verdamping zo mogelijk nog grotere gevolgen heeft. Het Wereld Natuur Fonds zet alles op alles om het gebied leefbaar te houden voor mensen en bijzondere diersoorten als de Ganges-dolfijn en het sneeuwluipaard.

Het Wereld Natuur Fonds beheert in de Himalaya vier weerstations bij de grote gletsjers van Nepal en India. “Dat zijn moeilijk te bereiken plaatsen,”vertelt Esther Blom, hoofd van het waterprogramma van het WNF. Blom is rechtstreeks betrokken bij het Himalaya-programma van het WNF. “Onderzoek is daar kostbaar, maar broodnodig. Door klimaatverandering kalven de gletsjers af. Dat heeft grote gevolgen voor de zeven grote rivieren van Azië, waaronder de Ganges en de Brahmaputra, die voor hun watervoorziening afhankelijk zijn van de gletsjers. Talloze dieren en mensen zijn direct afhankelijk van dat water, van de top van de Himalaya tot aan de delta’s van deze rivieren.”

Landbouw met minder water
Het WNF heeft verschillende projecten om de waterhuishouding in het gebied veilig op peil te houden: deskundigen geven de boeren in het gebied voorlichting over akkerbouw met minder water. Verdroging kan anders de voedselvoorziening aantasten. Ook kunnen veel ‘dorstige’ gewassen, zoals katoen, met veel minder water verbouwd worden door de irrigatiemethode aan te passen.
Tegelijkertijd neemt het WNF maatregelen om de mensen die langs de rivier wonen te beschermen tegen mogelijke overstromingen: afkalvende gletsjers kunnen namelijk plotseling veel water loslaten. Het is daarom belangrijk niet te veel dammen aan te leggen, omdat die zoveel water ineens niet aan kunnen. Beter is het om de rivier de ruimte te geven (zoals we overigens in Nederland ook al heel lang doen). Esther Blom: “Wij geven er voorlichting over en laten in de praktijk zien hoe je de risico’s beperkt door het opvangen van plotselinge, hoge waterstanden in een soort uitloopgebieden. Vergelijk het maar met onze uiterwaarden.” Ook ontwikkelt het WNF een alarmeringssysteem (early warning system) om mensen in geval van nood de tijd te geven om te vluchten.

Gangesdolfijn en sneeuwluipaard
Nu uit nieuw onderzoek van de Britse gletsjerdeskundige Thompson blijkt dat het verdampen van de belangrijke gletsjers in de Himalaya de problemen versterkt, zal het WNF zich nog meer richten op het tegengaan van verdroging van de rivier. Esther Blom: “De lagere waterstand heeft nu al meetbare invloed op het aantal Ganges-dolfijnen, een bijzondere soort, die zoals de naam al zegt, alleen hier voorkomt. Ook het leefgebied van het sneeuwluipaard, hoger in de bergen, wordt aangetast door klimaatverandering. We realiseren het ons hier niet zo vaak, maar miljoenen mensen en dieren zijn rechtstreeks afhankelijk van de enorme watermassa’s die zijn opgeslagen in deze gletsjers. Daarom is het werk dat het WNF in de Himalaya doet zo enorm belangrijk; het gebied zelf én de gebieden verder benedenstrooms van deze zeven machtige rivieren worden onleefbaar als we niets doen om de waterhuishouding in de Himalaya op peil te houden.”

Bron: WNF