Nelleke Noordervliet: Natuurverschijnselen

Ik woon in hartje stad. De natuur om mijn huis bestaat uit de bomen langs de gracht en duiven. Ik hou van de bomen. Ik heb een hekel aan duiven. Het is mij een raadsel waarom mensen het leuk vinden die volgevreten vadsige ratten van de lucht te voederen op centrale stadspleinen als de Dam in Amsterdam of San Marco in Venetië. Met dierenliefde of liefde voor de natuur heeft dat niets te maken.

Gelukkig kom ik ook regelmatig op een eiland in het plassengebied ten zuidoosten van Amsterdam. Daar laat de natuur zich in natuurlijker gedaante kennen. Op een fraaie middag in de vroege zomer voorzagen we een moedereend met het ene jong dat was overgebleven van de zes pijltjes waarmee we haar hadden zien zwemmen, van wat brood. Het was een idylle. De zon scheen. Het water spiegelde de witte wolkjes, de bomen waren knisperend groen. Het kleintje deed dapper zijn best de stukjes brood te bemachtigen en weg te werken. Moeder zwom trots rond en nam af en toe ook een hapje. Opeens ontstond er een woeling in het water en voordat we in de gaten hadden wat er gebeurde, was het jonge eendje op klaarlichte dag naar de Hades gesleurd en opgegeten. Wij zaten verbijsterd aan de kant, het brood nog in de hand. Alsof de duivel zijn zwarte schaduw over ons had geworpen. De moedereend fladderde even onrustig, keek om zich heen, in de hoop dat het kind nog op zou duiken, en zwom toen weg. Alleen.

We vermoedden dat de boosdoener een snoek was, die langs de kant op prooi had liggen wachten. Hij volgde zijn natuur. Neem het hem eens kwalijk. Zo is de natuur nu eenmaal. Hard voor kleine eendjes en hard voor grote grazers. Maar deze rauwe demonstratie van de dagelijkse werkelijkheid, waarin niet alleen de snoek en de eendjes, maar ook mensen onderling gevangen zijn, schokte ons. Geen dreiging, geen aanzwellende muziek, geen somber tromgeroffel, geen samenpakkende donderwolken. Alleen dit: nu levend, nu dood. En de zon die schijnt.

Een ander, minder dramatisch natuurverschijnsel betreft de struiken die ik heb opgekweekt van zaden, die we meebrachten uit Nieuw-Zeeland. Ik weet absoluut niet meer hoe de planten heten, omdat ik de zakjes heb weggegooid waarin de zaden zaten, anders zou ik hun eigenschappen op kunnen zoeken, maar ik stel vast dat ze de neiging hebben zich te houden aan de Nieuw-Zeelandse seizoenen. Ze komen erg laat op gang, niet omdat ze winterbloeiers zouden zijn, maar omdat hun genetisch materiaal denkt dat ze nog steeds in Nieuw-Zeeland zijn. Zo leg ik dat uit. Ontheemd zijn ze. Immigranten die de taal niet spreken. Zou een inburgeringcursus helpen? Misschien heeft iemand een verklaring.