Nederland warmt sneller op dan de rest van de wereld

De temperatuur in Nederland is in de afgelopen dertig jaar met gemiddeld 1,1 graad Celsius toegenomen. Dat is twee keer zoveel als de toename van de temperatuur gemiddeld in de rest van de wereld. De winters in Nederland, en ook in Europa, waren zachter doordat de wind vaker uit het westen kwam. En de lentes en zomers warmden extra op door toename van zonnestraling en afname van luchtvervuiling.

Dat toont het klimaatdashboard van weerinstituut KNMI aan. Dinsdag zijn aan dat dashboard de nieuwste cijfers van 1991 tot 2020 toegevoegd. Daaruit blijkt dat de lente gemiddeld 1,5 graad warmer is geworden en de herfst 0,7 graden. Sinds het begin van de metingen in 1901 nam de jaartemperatuur met ruim 2 graden Celsius toe.

Het KNMI berekent elke tien jaar het gemiddelde weer van Nederland op basis van temperatuur, neerslag, zon en wind. Alle andere meteorologische diensten in de wereld doen dat op dezelfde manier, zodat de cijfers te vergelijken zijn. Op die manier is bijvoorbeeld klimaatverandering in beeld te brengen, aldus het KNMI. "Klimaatverandering is geen abstract begrip meer, maar iets wat je merkt in het dagelijks leven. Elk jaar schaatsen is niet meer vanzelfsprekend. We hadden ook nog nooit zoveel warme dagen achter elkaar als afgelopen zomer", zegt Gerard van der Steenhoven, hoofddirecteur van het KNMI.

In de periode 1961 - 1990 waren er nog gemiddeld tien ijsdagen per jaar, nu zijn dat er nog maar zes. Het aantal tropische dagen steeg van gemiddeld twee naar vijf en het aantal zomerse dagen van 19 naar 28 dagen per jaar. De temperatuur van de koudste winterdag is sinds 1990 gestegen met 1,6 graad. De warmste zomerdag werd 1,9 graad warmer.

Per 10 jaar stijgt de temperatuur in ons land in de winter met bijna een halve graad. Het gevolg hiervan is dat het aantal sneeuwdagen afneemt. Nederland kende begin jaren 80 gemiddeld 30-35 sneeuwdagen per jaar. Tegenwoordig is dat aantal nog maar 18! Volgens de definitie van een sneeuwdag hoeft sneeuw niet per se te blijven liggen. Ook natte sneeuw of slechts enkele natte sneeuwvlokken worden meegeteld als sneeuwdag.

Een dag waarop vroeger wel sneeuw viel kan nu net te warm zijn om sneeuw te geven. Je ziet dan ook steeds vaker ijskoude regendagen met temperaturen van een paar graden boven nul. Of zoals in winters als 2013/2014 en 2019/2020 nauwelijks een vlok natte sneeuw. Ook de dikte van het sneeuwdek neemt af. Vaak is de bodem zo warm dat het lang duurt voordat sneeuw blijft liggen.

Vandaag is een mooi voorbeeld van een dag die in het koudere klimaat van halverwege de vorige eeuw sneeuw zou hebben opgeleverd. Alleen in het oosten is kans op natte sneeuw en waarschijnlijk blijft de sneeuw alleen liggen op de hogere delen, zoals de Veluwe, de Sallandse Heuvelrug en de Limburgse heuvels.

Omdat de temperatuur deze eeuw blijft stijgen, neemt het aantal sneeuwdagen verder af. Volgens klimaatscenario’s van het KNMI daalt de hoeveelheid dagen met sneeuw in 2100 in het slechtste geval naar hooguit één per jaar. Daarbij is het ook nog eens zo dat de sneeuw op die ene dag niet hoeft te blijven liggen. Het gevolg is dat we het in de toekomst soms jarenlang zonder een wit landschap moeten stellen. Slechts heel af en toe blijft de sneeuw liggen.

Bron: ANP, Jaco van Wezel (Weeronline)